Đề thi chọn học sinh giỏi môn Lịch sử Lớp 9 - Năm học 2020-2021

Nội dung text: Đề thi chọn học sinh giỏi môn Lịch sử Lớp 9 - Năm học 2020-2021

1. TRƯỜNG THCS NGHĨABÌNH KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9 NĂM HỌC 2020-2021 ĐỀ CHÍNH THỨC Môn: Lịch sử (Đề gồm 02 trang) Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề) Ngày thi: . ĐỀ BÀI Câu I (6 điểm) Cho các dữ liệu 1,Từ các dữ kiệu đã cho, em hãy nêu vai trò của Việt Nam đối với sự phát triển của ASEAN? 2, Với vai trò là chủ tịch ASEAN 2020, em hãy cho biết chủ đề của năm ASEAN 2020 là gì? Ý nghĩa của chủ đề đó?. 3,.Theo em, Việt Nam cần làm gì để góp phần “xây dựng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng” Câu II. (8,0 điểm) 1. Vì sao phong trào giải phóng dân tộc sau Chiến tranh thế giới thứ hai bùng bổ và phát triển thắng lợi ?
2. 2. Sự phát triển của phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, châu Phi và khu vực Mĩ la tinh sau Chiến tranh thế giới thứ hai (1945) đã làm tan rã hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc như thế nào ? 3. Cách mạng tháng Tám năm1945 ở Việt Nam có vai trò và vị trí như thế nào trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc trên thế giới ? Câu III (6 điểm) “ Trong nửa sau thế kỷ XX, các nước châu Phi đã giành được độc lập. Bên cạnh những thành tích to lớn trong công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, các nước châu Phi còn đang gặp nhiều khó khăn, phức tạp cũng như những thách thức gay gắt trên con đường phát triển của mình”. (Sách giáo khoa Lịch sử lớp 9, trang 26, NXB Giáo dục Việt Nam) Bằng những kiến thức Lịch sử đã học em hãy làm sáng tỏ nhận định trên.
3. ĐÁP ÁN Câu Nội dung Điểm Câu I Vai trò của Việt Nam đối với sự phát triển của ASEAN 2,5 *Sự gia ngập của Việt Nam đã chấm dứt sự đối đầu căng thẳng giữa các nước 0,25 Đông Nam Á, và đưa Đông Nam Á bước vào thời kỳ ổn đinh, mở ra tiến trình mở rộng thành viên ra toàn khu vực của Đông Nam Á *Từ khi gia nhập Việt Nam đã nổ lực hết mình cho tổ chức: -Việt Nam là thành viên nghiêm chỉnh chấp hành các nguyên tắc cuả tổ chức 0,25 - Tích cực xây dựng, đóng góp để thúc đẩy sự phát triển nhiều mặt của tổ 0,5 chức, xây dựng cộng đồng Asean vững mạnh góp phần nâng cao tiếng nói và vị thế của tổ chức trên trường quốc tế (tích cực thúc đẩy kết hợp kết nạp các nước, ý tưởng thành lập cộng đồng thành lập cộng đồng Asean với 3 trụ cột :Cộng đồng Chính trị - An ninh, Cộng đồng Kinh tế và Cộng đồng Văn hóa – Xã hội. - Việt Nam cùng Asean tìm kiếm giải pháp, giải quyết những bất ổn về an ninh 0,5 chính trị trong khu vực bằng biện pháp hòa bình, hướng đến một sự đồng thuận quan điểm ( Đảm nhiệm tốt năm Chủ tịch Asean, DOC) - Việt Nam có những đề xuất về việc tổ chức các diễn đàn quốc tế song 0,5 phương , đa phương để mở rộng quan hệ đối tác kinh tế- thương mại của Asean với các nước và các khu vực trên thế giới( Trung Quốc, Hàn Quốc , EU ) - Làm cho vị thế của Đông Nam Á ngày càng nâng cao trên trường quốc tế, 0,5 một chương mới đã mở ra trong lịch sử của khu vực Lưu ý nếu học sinh không tổng hợp đánh giá được vai trò của avieetj Nam đối với Asean mà chỉ nêu cụ thể và đầy đủ qua các sự kiện từ 1995 đến nay theo các dữ kiệu đã cung cấp thì vẫn cho 2/3 số điểm b, Với vai trò là chủ tịch ASEAN 2020, em hãy cho biết chủ đề của năm 1,5 ASEAN 2020 là gì? ý nghĩa của chủ đề đó?. Chủ đề của năm ASEAN 2020 là “ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng 0,5 Lựa chọn chủ đề cho Năm ASEAN 2020 là “Gắn kết và chủ động thích ứng”, 0,25 Việt Nam mong muốn khẳng định đoàn kết có ý nghĩa quyết định với sự vững bền của ASEAN. Một Cộng đồng ASEAN gắn kết và phát triển mới có thể thích ứng hiệu quả 0,25 với các yếu tố tác động bên ngoài và ngược lại, chủ động thích ứng sẽ giúp ASEAN gắn kết chặt chẽ, nhờ đó tăng cường sức mạnh tổng thể Chủ đề này có tính tiếp nối từ các chủ đề của ASEAN năm 2019 là “Tăng 0,25
4. cường đối tác vì sự bền vững” và năm 2018 là “Tự cường và Sáng tạo”. Chủ đề cũng đã nhận được sự hưởng ứng cao của các nước thành viên 0,25 ASEAN và sự đồng tình, ủng hộ của các nước đối tác của ASEAN c.Việt Nam cần làm gì để góp phần “xây dựng ASEAN gắn kết và chủ 2,0 động thích ứng? -Khẳng định “xây dựng Asean gắn kết và chủ động thích ứng” là chủ đề của 0,25 Asean năm 2020 thể hiện mong muốn có 1 Asean thống nhất, đoàn kết đứng vững trước các tác động của tình hình khu vực và thế giới Việt Nam phải nghiêm chỉnh chấp hành các nguyên tắc của tổ chức Asean 0,25 -Chủ động, tích cực đẩy mạnh quá trình hội nhấp, hợp tác về giáo dục, văn 0,5 hóa với các nước trong khu vực. Tăng cường hiểu biết, tin tưởng lẫn nhau giữa các thành viên, cùng hòa bình ổn định và hạn chế những nhân tố dẫn đến bất hòa, xung đột trong khu vực -Là chủ tịch Asean năm 2020, Việt Nam cần phải thể hiện được vai trò lãnh 0,25 đạo -Phát triển mối quan hệ của khu vực với các nước trên thế giới( Asean +1 0,25 Asean +3) Khuyến khích tiếp tục đối thoại và hợp tác trong khu vực, xây dựng Asean gắn 0,5 kết về mọi mặt, ứng xử nhất quán với các vấn đề thế giới và khu vực (giải quyết vấn đề biển đông, côvits 19 ) Câu II 1. Vì sao phong trào giải phóng dân tộc sau Chiến tranh thế giới thứ hai 1.25 bùng bổ và phát triển thắng lợi ? - Trong chiến tranh thế giới thứ hai, đặc biệt giai đoạn cuối của cuộc chiến 0,25 tranh, các nước thuộc địa ở Á, Phi, Mĩ la tinh là nơi tập trung nhiều mâu thuẫn cơ bản nhất. Là khâu yếu nhất trong sợi dây chuyền của chủ nghĩa đế quốc. Mẫu thuẫn dân tộc, giai cấp xã hội chằng chéo nhau trở nên rất căng thẳng. - Trong thời kỳ này, các lực lượng xã hội khác nhau như giai cấp tư sản dân 0,25 tộc, giai cấp vô sản ngày càng lớn mạnh. Một số đảng cộng sản, một số đảng tư sản đã nắm ngọn cờ lãnh đạo phong trào giải phóng dân tộc - Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc với thắng lợi thuộc về Liên Xô và các 0,25 lực lượng dân chủ. Sự thất bại của chủ nghĩa phát xít, chủ nghĩa quân phiệt đã tạo điều kiện cho có ý nghĩa quan trọng cho sự bùng nổ, phát triển của phong trào giải phóng dân tộc. - Hệ thống xã hội chủ nghĩa hình thành, trở thành chỗ dựa vững chắc cho 0,25 phong trào giải phòng dân tộc trên thới giới - Sự lớn mạnh và phát triển của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế và 0,25
5. các lực lượng dân chủ, hòa bình đã tác động trực tiếp đến phong trào giải phóng dân tộc 2. Sự phát triển của phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, châu Phi và 5.5 khu vực Mĩ la tinh sau Chiến tranh thế giới thứ hai (1945) đã làm tan rã hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc như thế nào ? - Sau khi phát xít Nhật đầu hàng, nhiều nước ở châu Á đã nổi dậy, thành lập 0.75 chính quyền cách mạng, mở đầu là khu vực Đông Nam Á mà điển hình là Việt Nam (19/8/45), Inđônêxia (17/8/45), Lào (12/10/45). - Phong trào lan nhanh ra các nước Nam Á, Đông Bắc Á và Bắc Phi điển hình 0.75 là Ấn Độ (1946-1950), Trung Quốc (1/10/1949) và Ai Cập (1952 - 1953). - Đến năm 1960, 17 nước ở châu Phi tuyên bố độc lập (Năm châu Phi) 0.25 Ngày 1/1/1959, cách mạng Cu-ba thành công. 0.25 => Từ năm 1945 đến 1965 đã có khoảng 40 nước Á, Phi, Mĩ la tinh giành 0.5 được độc lập. Nếu như năm 1939, hệ thống thuộc địa của CNĐQ rộng 91,9 triệu km2 (bằng 3/5 diện tích thế giới) với dân số trên 1,5 tỉ người (bằng 2/3 dân số tgiới) thì đến năm 1967 chỉ còn 5,2 triệu km2 đất đai và 35 triệu người. Có thể nói, đến giữa những năm 60 của TK XX, hệ thống thuộc địa của CNĐQ về cơ bản sụp đổ. - Từ những năm 60 của TK XX, phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc tiếp 0.75 tục phát triển và dành được thắng lợi, điển hình là ở các nước Ăngôla (11/1975), Môdămbích (6/1975) và Ginê Bít-xao (9/1974) đã lật đổ chế độ thống trị của thực dân Bồ Đào Nha. => Như vậy sự tan rã của thuộc điạ Bồ Đào Nha là thắng lợi quan trọng của 0.5 phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Phi - Cuối những năm 70, chủ nghĩa thực dân tồn tại dưới “hình thức chế độ phân 0.5 biệt chủng tộc A-phác-thai”. Sau nhiều năm, chính quyền thực dân đã phải xoá bỏ chế độ phân biệt chủng tộc của những người da đen. + Năm 1980, Cộng hoà Dim-ba-bu-ê giành độc lập. 0.75 + Năm 1990, Cộng hoà Na-mi-bi-a đã giành độc lập. +Năm 1993, Cộng hoà Nam Phi đã giành độc lập. => Như vậy, sự phát triển và giành thắng lợi của phong trào GPDT đã làm tan 0.5 rã hoàn toàn hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc. 3. Vai trò và vị trí của Cách mạng tháng Tám năm1945 ở Việt Nam trong 1.25 công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc trên thế giới ? - Là cuộc đấu tranh đầu tiên dưới sự lãnh đạo của một chính đảng của giai cấp 0.5 vô sản dành thắng lợi.
6. - Cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới 0,25 - Góp phần vào chiến thắng chủ nghĩa phát xít trong chiến tranh thế giới thứ 0.5 hai, chọc thủng khâu yếu nhất trong hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc; mở ra thời kỳ tan rã của chủ nghĩa thực dân trên thế giới. Câu Ý 1: Trong nửa sau thế kỷ XX, các nước châu Phi đã giành được độc lập 3,5 III Sau chiến tranh thế giới thứ hai, phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc diển 0,25 ra sôi nổi ở các nước châu Phi - Khởi đầu là cuộc binh biến lật đổ chế độ quân chủ và tuyên bố thành lập 0,5 nước Cộng hòa Ai Cập ngày 18/6/1953. - Cuộc đấu tranh vũ trang kéo dài từ năm 1954 đến năm 1962 của nhân dân An 0,5 giê ri nhằm lật đổ ách thống trị của thực dân Pháp, giành độc lập dân tộc. - Năm 1960, 17 nước châu Phi giành được độc lập, gọi là “năm châu Phi” 0,5 - 1974-1975: Ghi nê Bít xao, Mô-dăm-bích, Ăng - gô - la giành độc lập 0,5 - Năm 1980, Rô đê di a giành được độc lập 0,25 - Năm 1990, Tây Nam Phi giành được độc lập 0,25 - Năm 1993, Cộng hòa Nam Phi lật đổ chế độ phân biệt chủng tộc 0,5 - Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc hoàn toàn sụp đổ, các nước châu 0,25 Phi giành được độc lập và chủ quyền. Ý 2: Bên cạnh những thành tích to lớn trong công cuộc xây dựng và phát 2,5 triển kinh tế, văn hóa, xã hội, các nước châu Phi còn đang gặp nhiều khó khăn, phức tạp cũng như những thách thức gay gắt trên con đường phát triển của mình. - Sau khi giành được độc lập, các nước châu Phi bắt tay vào công cuộc xây 0,75 dựng đất nước, phát triển kinh tế xã hội và thu được nhiều thành tích. - Tuy nhiên, những thành tích đạt được chưa đủ sức làm thay đổi một cách căn 0,5 bản bộ mặt của châu Phi. Nhiều nước châu phi vẫn đang ở trong tình trạng đói nghèo, lạc hậu. - Từ những năm 80 của TK XX, tình hình châu Phi ngày càng khó khăn và 0,25 không ổn định: + Xung đột, nội chiến đẫm máu do mâu thuẫn sắc tộc và tôn giáo. 0,25 + Tình trạng đói nghèo, nợ nần chồng chất, các loại dịch bệnh hoành hành, sự 0,25 bùng nổ dân số và nạn mù chữ + Các nước châu Phi đang tìm kiếm các giải pháp để giải quyết xung đột, khắc 0,25 phục khó khăn về kinh tế - Xóa bỏ tình trạng nghèo nàn lạc hậu là cuộc đấu trang lâu dài và gian khổ 0,25
7. của nhân dân châu Phi.