SSKN Một số biện pháp nâng cao năng lực tự học cho học sinh

Nội dung text: SSKN Một số biện pháp nâng cao năng lực tự học cho học sinh

1. CHUYÊN ĐỀ MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH Người trình bày: Trần Trường Giang Giáo viên: Trường Tiểu học Hà Linh
2. NÂNG CAO Tầm quan trọng của việc tự học NĂNG LỰC TỰ Định hướng nâng cao năng lực tự học HỌC CHO HỌC Một số biện pháp SINH
3. 1. Tầm quan trọng của việc tự học Học tập là quá trình không ngừng phát triển và nâng cao, học tập tiếp thu kiến thức là trách nhiệm của mỗi bạn học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường. Nhận thức được vai trò học tập của bản thân mà các em không ngừng phấn đấu, nâng cao tinh thần ý thức học tập. Học tập trên trường lớp chưa đủ điều kiện về thời gian để các bạn nắm chắc chắn những kiến thức mình đã học và việc tự học ôn tập ở nhà là rất cần thiết. Tự học là kỹ năng mà phụ huynh luôn mong muốn con em mình rèn luyện được, phải có phương pháp tự học hiệu quả thì chất lượng đem lại mới đạt kết quả
4. 1. Tầm quan trọng của việc tự học Trong thời đại khoa học kĩ thuật phát triển nhanh chóng như hiện nay, nhà trường dù tốt đến mấy cũng không thể đáp ứng hết nhu cầu học tập của người học cũng như đòi hỏi ngày càng cao của đời sống xã hội. Vì vậy, bồi dưỡng năng lực tự học cho học sinh khi còn đang ngồi trên ghế nhà trường phổ thông là một công việc có vị trí rất quan trọng. Chỉ có tự học, tự bồi đắp tri thức bằng nhiều con đường, nhiều cách thức khác nhau mỗi học sinh mới có thể bù đắp được những thiếu khuyết về tri thức, về đời sống xã hội. Từ đó có được sự tự tin trong cuộc sống và công việc.
5. 1. Tầm quan trọng của việc tự học Ngày 04/11/2013 tại Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI đã ban hành Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục. Nghị quyết chỉ rõ: “Phát triển giáo dục và đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội
6. NÂNG CAO NĂNG TỰ HỌC CHO HỌC SINH Nghị quyết 29/TW của Đảng đã chỉ rõ: “ Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời”. Về các giải pháp thực hiện Nghị quyết nêu rõ: “Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động XH, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học ”
7. 2. Định hướng nâng cao năng lực tự học Văn bản số 4612/BGDĐT-GDTrH ngày 03/10/2017 của Bộ GDĐT về việc hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục phổ thông hiện hành theo định hướng phát triển năng lực và phẩm chất học sinh từ năm học 2017-2018 về phương pháp, hình thức dạy học cũng đã chỉ rõ: “Chú trọng rèn luyện cho học sinh phương pháp tự học, tự nghiên cứu sách giáo khoa để tiếp nhận và vận dụng kiến thức mới thông qua giải quyết nhiệm vụ học tập đặt ra trong bài học”.
8. Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ GDĐT Ban hành Chương trình GDPT (có hiệu lực từ 15/02/2019) nêu rõ: “Những năng lực chung được hình thành, phát triển thông qua các môn học và hoạt động giáo dục: năng lực tự chủ và tự học ” Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 giải thích khái niệm năng lực như sau: “Năng lực là thuộc tính cá nhân được hình thành, phát triển nhờ tố chất sẵn có và quá trình học tập, rèn luyện, cho phép con người huy động tổng hợp các kiến thức, kĩ năng và các thuộc tính cá nhân khác như hứng thú, niềm tin, ý chí,... thực hiện thành công một loại hoạt động nhất định, đạt kết quả mong muốn trong những điều kiện cụ thể.”
9. “Năng lực tự học là khả năng xác định được nhiệm vụ học tập một cách tự giác, chủ động; tự đặt được mục tiêu học tập để đòi hỏi sự nỗ lực phấn đấu thực hiện; thực hiện các phương pháp học tập hiệu quả; điều chỉnh những sai sót, hạn chế của bản thân khi thực hiện các nhiệm vụ học tập thông qua tự đánh giá hoặc lời góp ý của giáo viên, bạn bè; chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ khi gặp khó khăn trong học tập”.
10. Tự học ở học sinh tiểu học khác nhiều hơn với các cấp học lên cao hơn. Tự học của học sinh tiểu học xuất phát từ việc học có hướng dẫn của giáo viên và người lớn. Là quá trình giáo viên luôn chú ý theo dõi để hướng dẫn học sinh khi cần thiết hoặc gợi ý để bạn học giúp đỡ lẫn nhau. Học sinh nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ học tập với việc tự nghiên cứu sách giáo khoa, tài liệu và hướng dẫn của giáo viên, của bạn .
11. NÂNG CAO NĂNGTỰ HỌC CHO HỌC SINH Việc phát triển năng lực tự học được các văn bản của Đảng, Quốc hội, ngành chỉ rõ và thực tế do nhiều nguyên nhân thói quen tự học của một số học sinh chưa được chú trọng rèn luyện. Do đó, giáo viên cần có trách nhiệm đưa ra các giải pháp để hướng dẫn và từng bước hình thành thói quen tự học cho học sinh góp phần nâng cao hiệu quả công tác giáo dục tại các lớp, trường tiểu học mà mình phụ trách.
12. NÂNG CAO NĂNGTỰ HỌC CHO HỌC SINH Qua tham khảo tài liệu và thực tế dạy học, tôi xin được chia sẻ một số biện pháp về việc hình thành thói quen tự học cho học sinh:
13. 3. Một số biện pháp nâng cao năng lực tự học cho học sinh 1. Tạo niềm đam mê học tập Trong các tiết học, giáo viên có thể tạo ra các tình huống, các ví dụ minh họa cụ thể nhằm kích thích động cơ học tập ở các em học sinh. a) Bắt đầu bài giảng với một trò chơi Để tạo hứng thú cho học sinh xuyên suốt trong một buổi học thì cách vào bài có lôi cuốn, hấp dẫn là điều vô cùng cần thiết. Thay vì vào bài trực tiếp thì các thầy cô hãy bắt đầu với một vấn đề mà có thể thu hút học sinh tham gia và đó cũng là cách hiệu quả nhất để học sinh nhanh chóng vào bài. Ví dụ, chuẩn bị một trò chơi liên quan đến bài giảng, một trò chơi khởi động hay đó là trò chơi giúp học sinh ôn lại bài cũ để làm học sinh thấy hứng thú ngay từ đầu. Một số trò chơi khởi động đầu tiết học có thể kể đến như:
14. NÂNG CAO NĂNGTỰ HỌC CHO HỌC SINH Ví dụ 1: Khi dạy học bài: Chia một số thập phân cho 10; 100; 1000, , GV có thể sử dụng trò chơi: “Ai nhanh, ai đúng?” trong phần Hoạt động mở đầu. - HS thực hiện được phép nhân một số cho 10; 100; 1000;... Và nhân với 0,1; 0,01; 0,001; Mục đích của trò chơi: kiểm tra phép nhân một số thập phân với 10; 100; 1000; và nhân một số thập phân với 0,1; 0,01; 0,001; Từ đó, thông qua phần chơi để giới thiệu bài mới.
15. b) Kể chuyện Ví dụ: Khi dạy bài Một số nước châu Âu( Địa lí ) ta kể chuyện Lịch sử Olimpic .hoặc Ôn tập về phân số ở phần vận dụng, sáng tạo giáo viên có thể kể hoặc trình chiếu cho học sinh về lịch sử ra đời của phân số; hoặc khi dạy bài Chu vi hình tròn giáo viên có thể giới thiệu lịch sử và ứng dụng của số Pi () trong hình học .
16. c) Sử dụng hình ảnh vào nội dung bài giảng Không chỉ là những trò chơi, những câu chuyện, mà hình ảnh cũng là thứ thu hút, lôi cuốn khiến học sinh tập trung không làm việc riêng trong suốt tiết học Những bài giảng nếu chỉ đơn thuần nghe cô đọc thì làm sao hứng thú được, minh họa bằng hình ảnh sẽ giúp học sinh không cảm thấy nhàm chán mà tập trung hơn, lại dễ hiểu bài hơn nữa. Giáo viên chuẩn bị những bài giảng điện tử không chỉ tiện ích cho chính mình mà còn thu hút được học sinh
17. 2.Hướng dẫn cho HS cách tìm và đọc sách hoặc tài liệu liên quan đến môn học. GV cần nhấn mạnh cho HS thấy rằng, kiến thức môn học không chỉ gói gọn trong nội dung SGK, trong bài giảng của GV mà đến từ nhiều nguồn khác nhau. Do đó, GV cần giới thiệu cho HS những cuốn sách hay, những tài liệu bổ ích liên quan đến môn học và khuyến khích các em tự tìm kiếm, tự phân tích và tổng hợp kiến thứ
18. Hoặc2.Hướng học dẫn vềcho ChủHS cách đề tìm Thực và đọc vật sách- hoặcĐộng tài liệuvật liên ( Khoaquan đến học môn) giáohọc. giới thiệu cho học sinh tìm đọc những cuốn sách liên quan đến chủ đề Ví dụ: khi dạy bài Vùng biển nước ta ( Địa lí 5) Giáo viên có thể giới thiệu cho học sinh cuốn sách ở thư viện để tìm đọc thêm
19. 3. GV hướng dẫn cách học bài. Hầu hết các bạn học sinh trong học tập thường thì thiếu phương pháp học, không nắm được trọng tâm bài, học tràn lan nên rất dễ quên. Để làm được điều đó cần phải tự mình học hỏi, tự mình khai thác tiềm lực của mình trước. Nếu xét kỹ thì thời gian dành cho việc tự học tại nhà là rất quý, nếu vận dụng được sẽ tốt rất nhiều. Để tự học tốt ở nhà cần thực hiện tốt các việc sau
20. Xây dựng không gian học tập Giáo viên nêu một số yêu cầu về không gian học tập - Tạo cho mình nơi học tập cố định, đủ sách vở, đủ tiện nghi cần thiết, tránh ồn ào, nhất là nơi có người thường xuyên đi lại. Có đủ ánh sáng để khỏi hại mắt. Nếu có phòng riêng nên thiết kế trong phòng. - Hạn chế đến mức thấp nhất việc xem ti vi, phim ảnh, nghe nhạc. Khi vào học là phải tập trung, gạt bỏ tất cả chuyện khác. - Cần có đồng hồ để thực hiện đúng trình tự thời khóa biểu. Tổ chức giới thiệu về không gian học tập của bản thân Học sinh chụp ảnh không gian học tập của mình gửi cho giáo viên, sau đó cho các em giới thiệu trước lớp về không gian học tập của mình. Giáo viên chuẩn bị một số hình ảnh về không gian học tập để các em tham khảo.