Ôn thi THPT Quốc gia Lịch sử 12 - Vấn đề 02: Liên Xô, các nước Đông Âu (1945-1991) và Liên bang Nga (1991-2000) - Mức độ 3: Vận dụng-Vận dụng cao (Có lời giải chi tiết)

Nội dung text: Ôn thi THPT Quốc gia Lịch sử 12 - Vấn đề 02: Liên Xô, các nước Đông Âu (1945-1991) và Liên bang Nga (1991-2000) - Mức độ 3: Vận dụng-Vận dụng cao (Có lời giải chi tiết)

1. Mức độ 3: Vận dụng – Vận dụng cao Câu 1: Liên bang Nga là ủy viên thường trực của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc có quyền A. Can thiệp vào tất cả các vấn đề ở các nước và các khu vực khác nhau trên thế giới. B. Phủ quyết những vấn đề quan trọng tại Hội đồng bảo an C. Biểu quyết những vấn đề quan trọng tại Hội đồng bảo an. D. Biểu quyết và phủ quyết những vấn đề quan trọng tại Hội đồng bảo an Câu 2: Sau hơn 20 năm xây dựng chủ nghĩa xã hội, Liên Xô đã đạt được thành tựu lớn trong lĩnh vực giáo dục là? A. Hoàn thành phổ cập giáo dục Tiểu học. B. Bắt đầu thực hiện phổ cập giáo dục Trung học trong cả nước. C. Trở thành một trong những nước có mặt bằng dân trí cao nhất thế giới D. Là nước đào tạo được một đội ngũ cán bộ khoa học kĩ thuật hùng hậu nhất thế giới. Câu 3: Từ sự sụp đổ của Liên bang Xô Viết năm 1991, em có nhận xét gì về công cuộc cải tổ đất nước ở Liên Xô ? A. Cải tổ đất Nước là sai lầm lớn của những người Cộng sản Xô Viết. Chính công cuộc cải tổ đã đưa đất nước Xô-viết lâm vào cuộc khủng hoảng toàn diện. B. Cải tổ đất nước ở Liên-Xô tại thời điểm đó là hoàn toàn không phù hợp, không cần thiết. C. Cải tổ là một tất yếu, tuy nhiên trong quá trình thực hiện, Liên Xô liên tục mắc phải những sai lầm nên đã đẩy nhanh quá trình sụp đổ của Chủ nghĩa xã hội trên quy mô toàn Liên bang. D. Mô hình Chủ nghĩa xã hội ờ Liên Xô có quá nhiều thiếu sót, sai lầm nên dù công cuộc cải tổ được xúc tiến tích cực vẫn không thể cứu vãn được tình hình. Câu 4: Em có nhận thức như thế nào về sự sụp đổ của Chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu ? A. Chủ nghĩa xã hội khoa học hoàn toàn không thể thực hiện trong hiện thực. B. Đó chỉ là sự sụp đổ của một mô hình Chủ nghĩa xã hội chưa đúng đắn, còn quá nhiều thiếu sót, hạn chế C. Đó là một tất yếu khách quan. D. Học thuyết của Mác đã trở nên lỗi thời. Câu 5: Điểm khác nhau giữa Liên Xô và các nước đế quốc thời kì 1945-1975 là? A. Nhanh chóng hàn gắn vết thương chiến tranh, đẩy mạnh phát triển công nghiệp B. Đẩy mạnh cách mạng khoa học kĩ thuật C. Sản xuất chế tạo nhiều vũ khí, trang bị kỹ thuật quân sự hiện đại. D. Ủng hộ phong trào giải phóng dân tộc bảo vệ hòa bình thế giới Câu 6: Điểm khác nhau về mục đích trong việc sử dụng năng lượng nguyên tử cùa Liên Xô so với Mĩ? A. Mờ rộng lănh thổ. B. Duy trì nền hòa bình thế giới C. Ủng hộ phong trào cách mạng thế giới. D. Khống chế các nước khác.
2. Câu 7: Từ sự sụp đổ của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và các nước Đông Âu, cần rút ra bài học gì trong cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam? A. Thực hiện chính sách đóng của nhằm hạn chế ảnh hưởng từ bên ngoài B. Xây dựng nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa để phát triển kinh tế. C. Cải tổ, đổi mới về kinh tế - xã hội trước tiên, sau đó mới đến cải tổ, đổi mới về chính trị. D. Duy trì sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, không chấp nhận đa nguyên chính Câu 8: Cho các sự kiện sau: 1. Liên Xô chế tạo thành công bom nguyên tử. 2. Liên Xô phóng thành công tàu vũ trụ. 3. Liên Xô phóng thành công vệ tinh nhân tạo. Hãy sắp xếp các sự kiện trên theo đúng trình tự thời gian. A. 1, 2, 3. B. 2, 3, 1. C. 1, 3, 2. D. 3, 2, 1 Câu 9: Điểm giống nhau về chính sách đối ngoại của Nga và Mĩ sau chiến tranh lạnh là A. cả hai nước đều trở thành trụ cột trong trật tự thế giới “hai cực”. B. đều ra sức điều chỉnh chính sách đối ngoại của mình để mở rộng ảnh hưởng. C. trở thành đồng minh, là nước lớn trong Hội đồng bảo an Liên hợp quốc. D. là người bạn lớn của EU, Trung Quốc và ASEAN. Câu 10: Cho các sự kiện 1. Trung Quốc phòng tàu”Thần Châu 5” cùng nhà du hành vũ trụ Dương Lợi Vĩ bay vào không gian. 2. Liên Xô phóng tàu vũ trụ Phương Đông cùng nhà du hành vũ trụ Gagarin bay vòng quanh trái đất. 3.Mĩ phóng tàu Apôlô đưa Amstrong đặt chân lên Mặt Trăng. Hãy sắp xếp các sự kiện theo trình tự thời gian về các nước có tàu và nhà du hành vũ trụ bay vào không gian A. 1,2,3. B. 2,3,1 C. 2,1,3 D. 3,1,2. Câu 11: Chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ đã A. làm cho hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới chỉ còn lại ở châu Á và Mĩ Latinh B. chứng tỏ học thuyết Mác – Lê-nin không còn phù hợp ở châu Âu. C. làm cho hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới không còn nữa. D. giúp Mĩ hoàn thành mục tiêu đề ra trong chiến lược toàn cầu. Câu 12: Bài học cơ bản mà Việt Nam có thể rút ra từ sự sụp đổ của chế độ XHCN ở Liên Xô và Đông Âu trong quá trình phát triển kinh tế hiện nay là gì? A. Xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. B. Xây dựng nền kinh tế thị trường có định hướng xã hội chủ nghĩa phù hợp. C. Xây dựng nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần. D. Xây dựng nền kinh tế thị trường. Câu 13: Cơ sở quan trọng nhất để Liên Xô có thể tiến hành cuộc chaỵ đua vũ trang với Mĩ sau chiến tranh thế giới thứ hai là?
3. A. Nền kinh tế hồi phục và phát triển nhanh. B. Chế tạo thành công bom nguyên tử. C. Đạt thành tựu to lớn về khoa học kĩ thuật. D. Có nhiều nước đồng minh. Câu 14: Nội dung nào dưới đây phản ánh đầy đủ vai trò của Liên Xô trong việc tiêu diệt phát xít trong chiến tranh thế giới thứ hai? A. Hỗ trợ liên quân Anh – Mĩ để tiêu diệt phát xít. B. Có vai trò nhất định trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít. C. Góp phần lớn vào việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít. D. Là một trong ba lực lượng trụ cột, giữ vai trò quyết định. Câu 15: Nhận định nào sau đây đúng khi nói về điều kiện của Liên Xô khi bước vào công cuộc khôi phục kinh tế sau Chiến tranh thế giới thứ hai? A. Thu được nhiều vũ khí từ Đức, Nhật Bản B. Bị chiến tranh tàn phá nặng nề C. Thu được nhiều lợi nhuận từ việc buôn bán vũ khí D. Là nước thắng trận, chiếm được nhiều thuộc địa ĐÁP ÁN 1-D 2-C 3-C 4-B 5-D 6-B 7-D 8-C 9-B 10-B 11-D 12-B 13-A 14-D 15-B LỜI GIẢI CHI TIẾT Câu 1: Đáp án D Năm 1991, sau khi Liên Xô tan rã, Liên bang Nga là “quốc gia kế tục Liên Xô”, được kế thừa địa vị pháp lí của Liên Xô tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và tại các cơ quan ngoại giao của Liên Xô tại nước ngoài. Trong khi, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc – cơ quan giữ vai trò trọng yếu trong việc duy trì hòa bình và an ninh thế giới. Một quyết đinh của Hội đồng Bảo an phải được sự nhất trí của 5 năm Ủy viên thường trực là Liên Xô, Mĩ, Anh, Pháp và Trung Quốc mới được thông qua và có giá trị. Chỉ cần một nước không đồng ý thì quyết định đó sẽ không được thực hiện. => Liên bang Nga kế tục Liên Xô có quyền phủ quyết những vấn đề quan trọng tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Câu 2: Đáp án C Sau hơn 20 năm xây dựng chủ nghĩa xã hội, Liên Xô đã được nhiều thành tựu lớn trong lĩnh vực giáo dục, một trong những thành tựu quan trọng nhất là trở thành một trong những nước có mặt bằng dân trí cao nhất thế giới: ¾ số dân có trình độ trung học và đại học). Câu 3: Đáp án C
4. - Cải tổ là tất yếu: khi đất nước lâm vào khủng hoảng, đặc biệt trầm trọng từ cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1973. Tháng 3-1985, Goócbachốp lên nắm quyền lãnh đạo Đảng và Nhà nước Liên Xô đã tiến hành cải tổ đất nước. - Công cuộc cải tổ mắc nhiều sai lầm: + Chuyển sang nền kinh tế thị trường quá vội vã => kinh tế rối loạn, thu nhập quốc dân giám sút. + Những cải cách về chính trị làm cho đất nước rối ren hơn. Thực hiện đa nguyên chính trị làm xuất hiện nhiều đảng phái chính trị đối lập làm suy yếu vai trò lãnh đạo của nhà nước Xô viết và Đảng Cộng sản Liên Xô. => Năm 1991, Goócbachốp từ chức tổng thống, lá cờ búa liềm bị hạ xuống, đánh dấu sự chấm dứt chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô. Câu 4: Đáp án B Bản chất chế độ xã hội chủ nghĩa có nhiều điểm ưu việt, tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội được thể hiện qua những điểm sau: (1) Mục tiêu cao nhất của CNXH là giải phóng con người khỏi mọi ách bóc lột về kinh tế và nô dịch về tinh thần, tạo điều kiện cho con người phát triển toàn diện; (2) Cơ sở vật chất của CNXH được tạo ra bởi một lực lượng sản suất tiên tiến, hiện đại; (3) CNXH là từng bước xoá bỏ chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa, thiết lập chế độ công hữu về tư liệu sản xuất; (4) CNXH tạo ra cách tổ chức lao động và kỷ luật lao động mới với năng suất cao; (5) CNXH thực hiện nguyên tắc phân phối theo lao động; (6) Nhà nước trong CNXH là nhà nước dân chủ kiểu mới, thể hiện bản chất giai cấp công nhân, đại biểu cho lợi ích, quyền lực và ý chí của nhân dân lao động; (7) Trong xã hội xã hội chủ nghĩa (XHCN), các quan hệ giai cấp - dân tộc - quốc tế được giải quyết phù hợp, kết hợp lợi ích giai cấp - dân tộc với chủ nghĩa quốc tế trong sáng. Tuy nhiên, do những sai lầm của Liên Xô và các nước Đông Âu trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội, khi đất nước khủng hoảng tuy có thực hiện cải tổ nhưng phạm phải nhiều sai lầm, đặc biệt là thực hiện đa nguyên, đa đảng. => Sự sụp đổ của hệ thống chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu chỉ là sự sụp đổ của một mô hình Chủ nghĩa xã hội chưa đúng đắn, còn quá nhiều thiếu sót, hạn chế. Câu 5: Đáp án D Sau chiến tranh thế giới thứ hai, Liên Xô và các nước đế quốc có sự khác nhau về chính sách đối ngoại. - Liên Xô: thực hiện chính sách bảo vệ hòa bình thế giới, ủng hộ phong trào giải phóng dân tộc và giúp đỡ các nước xã hội chủ nghĩa. - Các nước đế quốc, thực dân tiêu biểu là Mĩ và các nước Tây Âu: + Mĩ: thưc hiện chiến lược toàn cầu với tham vọng bá chủ thế giới. + Tây Âu: quay trở lại xâm lược các thuộc đìa cũ của mình. Câu 6: Đáp án B
5. Sau chiến tranh thế giới thứ hai, chính sách đối ngoại của Mĩ và Liên Xô khác nhau => mục đích sử dụng vũ khó nguyên tử của hai cường quốc này cũng khác nhau: - Chính sách đối ngoại của Liên Xô là: thực hiện chính sách bảo vệ hòa bình thế giới, ủng hộ phong trào giải phóng dân tộc và giúp đỡ các nước xã hội chủ nghĩa => mục đích sử dụng vũ khí nguyên tử là duy trì hòa bình và an ninh thế giới. - Chính sách đối ngoại của Mĩ là: thực hiện chiến lược toàn cầu để bá chủ thế giới => mục đích sử dụng vũ khí nguyên từ để khống chế các nước khác. Câu 7: Đáp án D Những cải cách về chính trị của các nước Liên Xô và Đông Âu làm cho đất nước rối ren hơn. Thực hiện đa nguyên chính trị làm xuất hiện nhiều đảng phái chính trị đối lập làm suy yếu vai trò lãnh đạo của nhà nước Xô viết và Đảng Cộng sản Liên Xô. => Năm 1991, Goócbachốp từ chức tổng thống, lá cờ búa liềm bị hạ xuống, đánh dấu sự chấm dứt chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô. => Bài học từ sự sụp đổ của Liên Xô và các nước Đông Âu là cần duy trì sự lãnh đạo duy nhất của Đảng Cộng sản, không chấp nhận đa nguyên đã đảng. Câu 8: Đáp án C 1. Liên Xô chế tạo thành công bom nguyên tử. (1949) 2. Liên Xô phóng thành công tàu vũ trụ.(1961) 3. Liên Xô phóng thành công vệ tinh nhân tạo.(1957) Câu 9: Đáp án B - Sau khi chiến tranh lạnh kết thúc, chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô sụp đổ, trong bối cảnh đó Liên bang Nga kế tục Liên Xô và thực hiện chính sách đối ngoại ngả về phương Tây với hi vọng nhận được sự viện trợ về kinh tế; mặt khác nước Nga khôi phục và phát triển mối quan hệ với các nước châu Á. - Kết thúc chiến tranh lạnh, trật tự hai cực Ianta tan rã, Mĩ càng tìm cách vươn lên, chi phối lãnh đạo toàn thế giới bằng việc thực hiện chiến lược “Cam kết và mở rộng” và điều chỉnh chính sách đối ngoại để mở rộng ảnh hưởng của mình. Câu 10: Đáp án B 1. Trung Quốc phòng tàu”Thần Châu 5” cùng nhà du hành vũ trụ Dương Lợi Vĩ bay vào không gian (15-10-2003) 2. Liên Xô phóng tàu vũ trụ Phương Đông cùng nhà du hành vũ trụ Gagarin bay vòng quanh trái đất (1961) 3. Mĩ phóng tàu Apôlô đưa Amstrong đặt chân lên Mặt Trăng (1969) Chọn đáp án: B (2,3,1) Câu 11: Đáp án D Một trong những mục tiêu của Mĩ trong chiến lược toàn cầu được đề ra sau Chiến tranh thế giới thứ hai là: ngăn chặn và tiên tới xóa bỏ chủ nghĩa xã hội trên thế giới. => Khi Liên Xô và Đông Âu sụp đổ đồng nghĩa với hệ thống xã hội chủ nghĩa trên thế giới sụp đổ => giúp Mĩ hoàn thành mục tiêu đề ra trong chiến lươc toàn cầu.
6. Câu 12: Đáp án B Sau chiến tranh thế giới thứ hai Hội đồng tương trợ kinh tế Liên Xô bộc lộ một số thiếu sót trong khi thực hiện những chính sách về kinh tế như: - Không hòa nhập với đời sống kinh tế thế giới. - Chưa coi trọng đầy đủ việc áp dụng những tiến bộ của khoa học công nghệ. - Sự hợp tác gặp nhiều trở ngại do cơ chế quan liêu bao cấp. Khi Goócbachốp thực hiện đường lối cải tổ kinh tế lại phạm nhiều sai lầm. Nền kinh tế do việc chuyển sang kinh tế thị trường quá vội vã, thiếu sự điều tiết của Nhà nước nên đã gây rối loạn, thu nhập quốc dân giảm sút nghiêm trọng. => Bài học cho Việt Nam từ sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu trong phát triển kinh tế hiện này là: xây dựng nền kinh tế xã hội chủ nghĩa nhưng phải phù hợp với tình hình cụ thể của đất nước. Tích cực áp dụng những thành tựu Khoa học – kĩ thuật vào sản xuất, . Câu 13: Đáp án A Sau chiến tranh thế giới thứ hai, Liên Xô khác với Mĩ là chịu hậu quả nặng nề của chiến tranh gây ra. Chính vì thế, Liên Xô phải thực hiện kế hoạch 5 năm để khôi phục nền kinh tế. Với kế hoạch 5 năm đầu tiên (1946 – 1950), Liên Xô đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật, từ năm 1950 trỏ đi, Liên Xô trở thành cường quốc công nghiệp đứng thứ hai thế giới (sau Mĩ và đạt được nhiều thành tựu cả về công nghiệp, nông nghiệp và khoa học – kĩ thuật. => Đây là cơ sở quan trọng để Liên Xô có thể tiến hành chạy đua vũ trang với Mĩ. Câu 14: Đáp án D Trong cuộc cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa phát xít (1939 – 1945), Liên Xô là nước đi đầu, là lực lượng tiên phong và giữ vai trò quan trọng: Ngay từ khi chủ nghĩa phát xít ra đời đặt thế giới trước nguy cơ chiến tranh, Liên Xô đã đề nghị Anh, Pháp cùng hợp tác để ngăn chặn chủ nghĩa phát xít và chiến tran nhưng không được Anh, Pháp chấp lại. Trái lại, hai nước này còn thực hiện chính sách dung dưỡng, thỏa hiệp bằng với kí với Đức hiêp định Muyních (1938). Theo hiêp định này, Anh và Pháp chấp nhận cho Đức chiếm đóng vùng đấy Xuyđét của Tiệp Khắc, đổi lại Đức sẽ tấn công Liên Xô và không xâm phạm đến Anh, Pháp cũng như đồng minh của họ. - Liên Xô giữ vai trò quan trọng chống phát xít: + Khi bị quân phát xít thực hiện kế hoạch chiến tranh chớp nhoáng tấn công Liên Xô (6/1941) với lực lượng và trang bị mạnh hơn nhiều nhung đã vấp phải tinh thần chiến đấu anh dũng cùa Hồng quân Liên Xô, ngăn chặn bước tiến của quân phát xít, qua đó làm thất bại kế hoạch tấn công của chúng. Đây là lần đầu tiên quân Đức bị chặn lại trên đường tấn công của mình. Việc quân phát xít thất bại trong âm mưu chiến tranh chớp nhoáng đã góp phần làm chậm quá trình mở rộng chiến tranh xâm lược của phát xít Đức đối với các dân tộc kháC. + Chiến thắng lớn tại Xtalingrát (1943), Hồng quân Liên Xô đã làm thay đổi cục diện chiến tranh thế giới, tạo nên bước ngoặt mới: từ sau chiến thắng này, quân đồng minh đac chuyển từ phòng thủ sang phản công quân phát xít trên tất cả các mặt trận: mặt trận Xô – Đức mặt
7. trận Tây Âu, mặt trận Bắc Phi và mặt trận Châu Á – Thái Bình Dương. Từ năm 1943, quân phát xít liên tiếp thất bại trên các chiến trường. + Trong quá trình truy quét quân đội phát xít Đức (1944 – 1945), Hồng quân Liên Xô đã nhiều lần giúp đỡ nhiều nước Đông Âu đứng lên tiêu diệt kẻ thù, lập ra hàng loạt các nhà nước Dân chủ Nhân dân ở Đông Âu như: Hungari, Bungari, Ba Lan, Tiệp Khắc, Nam Tư, Các nước này sau đó đã xây dựng đất nước theo con đường xã hôi chủ nghĩa. Câu 15: Đáp án B Liên Xô là nước chịu tổn thất nặng nề nhất trong chiến tranh thế giới thứ hai: khoảng 27 triệu người chết, 1710 thành phố, hơn 7 vạn làng mạc, gần 32000 xí nghiệp bị tàn phá nặng nề. Chú ý: Các đáp án còn lại là điều kiện thuận lợi của Mĩ