Đề thi thử tuyển sinh vào lớp 10 môn Ngữ văn - Đề 5 - Năm học 2019-2020 (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi thử tuyển sinh vào lớp 10 môn Ngữ văn - Đề 5 - Năm học 2019-2020 (Có đáp án)

1. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ THI THỬ TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2019-2020 MÃ ĐỀ: 05 Môn: Ngữ văn (Thời gian làm bài 90 phút) Câu 1 (2 điểm) Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu: “Luôn mấy hôm, tôi thấy lão Hạc chỉ ăn khoai. Rồi thì khoai cũng hết. Bắt đầu từ đấy, lão chế tạo được món gì, ăn món ấy. Hôm thì lão ăn củ chuối, hôm thì lão ăn sung luộc, hôm thì ăn rau má, với thỉnh thoảng một vài củ ráy, hay bữa trai, bữa ốc. Tôi nói chuyện lão với vợ tôi. Thị gạt phắt đi: - Cho lão chết! Ai bảo lão có tiền mà chịu khổ! Lão làm lão khổ chứ ai làm lão khổ! Nhà mình sung sướng gì mà giúp lão? Chính con mình cũng đói... Chao ôi! Đối với những người ở quanh ta, nếu ta không cố tìm mà hiểu họ, thì ta chỉ thấy họ gàn dở, ngu ngốc, bần tiện, xấu xa, bỉ ổi... toàn những cớ để cho ta tàn nhẫn; không bao giờ ta thấy họ là những người đáng thương: không bao giờ ta thương... Vợ tôi không ác, nhưng thị khổ quá rồi. Một người đau chân có lúc nào quên được cái chân đau của mình để nghĩ đến một cái gì khác đâu? Khi người ta khổ quá thì người ta chẳng còn nghĩ gì đến ai được nữa. Cái bản tính tốt của người ta bị những nỗi lo lắng, buồn đau ích kỷ che lấp mất. Tôi biết vậy, nên tôi chỉ buồn chứ không nỡ giận. Tôi giấu giếm vợ tôi, thỉnh thoảng giúp ngấm ngầm lão Hạc. Nhưng hình như lão cũng biết vợ tôi không ưng giúp lão. Lão từ chối tất cả những cái gì tôi cho lão. Lão từ chối một cách gần như là hách dịch. Và lão cứ xa tôi dần dần...”. (Lão Hạc – Nam Cao, Ngữ văn 8, Tập Hai, Nxb Giáo Dục, Trang .....) a. Nhân vật người kể chuyện trong văn bản trên là ai? Nhân vật đó có mối quan hệ như thế nào với lão Hạc? b. Theo em, vì sao lão Hạc lại từ chối sự giúp đỡ của nhân vật “tôi” “một cách gần như là hách dịch. Và lão cứ xa tôi dần dần...”. c. Anh/chị có nhận xét gì về thái độ của nhân vật “tôi” trước phản ứng của người vợ? d. Anh/chị hãy nêu đề tài của truện ngắn Lão Hạc. Câu 2. (3 điểm) Viết một bài văn bàn về câu nói sau của đại văn hào W. Gớt: “Trước bộ óc vĩ đại tôi cúi đầu, trước trái tim vĩ đại tôi quì gối”. Câu 3. (5 điểm) Phân tích diễn biến tâm trạng của Thúy Kiều ở đoạn trích sau: ---------- HẾT ----------- - Thí sinh không được sử dụng tài liệu; - Giám thị không giải thích gì thêm.
2. 3. Hướng dẫn chấm I. Các yêu cầu cụ thể: Câu Yêu cầu về nội dung kiến thức Điểm 1 Phần đọc hiểu 2,0 Nhân vật người kể chuyện trong truyện Lão Hạc là ông giáo, người hàng xóm 0,5 gần gũi với lão Hạc. Lão Hạc từ chối sự giúp đỡ của ông giáo với một thái độ “gần như là hách 0,5 dịch” chỉ với mục đích không muốn ông giáo phải bận tâm, lo lắng cho mình nữa chứ không có ý coi thường ông giáo. Lão Hạc cũng rất hiểu hoàn cảnh của ông giáo nên mới có thái độ như vậy. Trước phản ứng của người vợ, nhân vật người kể chuyện không dận vợ mà 0,5 chỉ thấy buồn, người chồng thấu hiểu vì cảnh ngộ khó khăn đã làm cho người vợ khó cảm thông, mở lòng chia sẻ với người khác. Truyện ngắn Lão Hạc của nhà văn Nam Cao viết về đề tài người nông dân 0,5 Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám năm 1945. 2 Kiểu bài nghị luận xã hội 3,0 Đảm bảo kiểu bài nghị luận về một tư tưởng đạo lý. Vận dụng tốt các thao tác 0,25 lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Có nhiều cách triển khai vấn đề, miễn là đủ sức thuyết phục. Nhưng cần đảm bảo một số nội dung cơ bản sau đây: Mở bài: Dẫn dắt một cách tự nhiên, ngắn gọn, trúng vấn đề cần bàn luận 0,5 Thái độ trân trọng, ngưỡng mộ của W. Gớt trước trí tuệ và lòng nhân hậu của con người. Giải thích từ ngữ: “bộ óc vĩ đại” chỉ trí tuệ siêu việt, thông thái; “trái tim vĩ 0,5 đại” chỉ tấm lòng yêu thương con người bao la. “cúi đầu” thể hiện thái độ ngưỡng mộ, “quỳ gối” thể hiện thái độ bái phục trước sức mạnh của lòng yêu thương con người. Câu nói bộc lộ sự ngưỡng mộ trước trí tuệ và lòng nhân hậu của con người. Tuy nhiên nghiêng về khía cạnh ca ngợi sức mạnh của lòng nhân hậu, tình thương. Bàn luận: - Vai trò của trí tuệ trong cuộc sống của con người: sự hiểu biết, thông minh sẽ giúp con người có khả năng nhìn nhận, đánh giá một cách sáng suốt nhanh nhạy, đúng đắn. – Vai trò của lòng nhân hậu trong cuộc sống của con người: khiến con người sống biết yêu thương, đồng cảm, chia sẻ, làm cho con người sống gần gũi, chan hòa, thân ái. – Hai phẩm chất trên của con người rất đáng quý đều được trân trọng, ngưỡng mộ. Ở đây vai trò, sức mạnh lòng nhân hậu được đề cao. – Cần thấy mối quan hệ giữa trí tuệ và lòng nhân hậu, giữa tài và đức trong mỗi con người; “Có tài mà không có đức là người vô dụng. Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó” (Hồ Chí Minh). – Ca ngợi những tấm gương vừa có tài năng vừa có đức độ để mọi người yêu mến, quý trọng.
3. – Phê phán những kẻ có tài năng nhưng sống hời hợt, giả tạo. (Mỗi luận điểm cần có dẫn chứng thực tế từ trong cuộc sống để minh họa). Bài học nhận thức, hành động: + Trí tuệ và lòng nhân hậu là hai phẩm chất đáng quí của con người. + Rèn luyện tài và đức là việc làm thiết thực của mỗi con người nhất là học sinh trên ghế nhà trường. 1. Giải thích: (0,5 điểm) Câu nói bộc lộ sự ngưỡng mộ trước trí tuệ và lòng nhân hậu của con người. Tuy nhiên nghiêng về khía cạnh ca ngợi sức mạnh của lòng nhân hậu, tình thương. (Làm rõ qua hình ảnh ẩn dụ cúi đầu và quì gối). 2. Phân tích, chứng minh: (1,5 điểm) – Vai trò của trí tuệ trong cuộc sống của con người: sự hiểu biết, thông minh sẽ giúp con người có khả năng nhìn nhận, đánh giá một cách sáng suốt nhanh nhạy, đúng đắn. – Vai trò của lòng nhân hậu trong cuộc sống của con người: khiến con người sống biết yêu thương, đồng cảm, chia sẻ, làm cho con người sống gần gũi, chan hòa, thân ái. – Hai phẩm chất trên của con người rất đáng quý đều được trân trọng, ngưỡng mộ. Ở đây vai trò, sức mạnh lòng nhân hậu được đề cao. – Cần thấy mối quan hệ giữa trí tuệ và lòng nhân hậu, giữa tài và đức trong mỗi con người; “Có tài mà không có đức là người vô dụng. Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó” (Hồ Chí Minh). 3. Bình luận, mở rộng: (1,0 điểm) – Ca ngợi những tấm gương vừa có tài năng vừa có đức độ để mọi người yêu mến, quý trọng. – Phê phán những kẻ có tài năng nhưng sống hời hợt, giả tạo. (Mỗi luận điểm cần có dẫn chứng thực tế từ trong cuộc sống để minh họa) – Bài học cho bản thân: + Trí tuệ và lòng nhân hậu là hai phẩm chất đáng quí của con người. + Rèn luyện tài và đức là việc làm thiết thực của mỗi con người nhất là học sinh trên ghế nhà trường.
4. 3. Hướng dẫn chấm I. Các yêu cầu cụ thể: Câu Yêu cầu về nội dung kiến thức Điểm 1 Phần đọc hiểu 2,0 0,5 0,5 0,5 0,5 2 Kiểu bài nghị luận xã hội 3,0 Đảm bảo kiểu bài nghị luận về một tư tưởng đạo lý. Vận dụng tốt các thao 0,25 tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Có nhiều cách triển khai vấn đề, miễn là đủ sức thuyết phục. Nhưng cần đảm bảo một số nội dung cơ bản sau đây: 0,25 Mở bài: Dẫn dắt một cách tự nhiên, ngắn gọn, trúng vấn đề cần bàn luận 0,25