Đề thi học sinh giỏi Ngữ văn Lớp 12 - Năm học 2008-2009 - SGD&ĐT Hà Tĩnh (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi học sinh giỏi Ngữ văn Lớp 12 - Năm học 2008-2009 - SGD&ĐT Hà Tĩnh (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN NGỮ VĂN 12 HÀ TĨNH NĂM HỌC 2008 – 2009 ĐỀ RA Câu 1 (6 điểm). Học giả Lâm Ngữ Đường cho rằng: “Rút cuộc không phải hoàn cảnh là quan trọng, chính phản ứng của chúng ta với hoàn cảnh mới là quan trọng”. ( Sống Đẹp, Nxb Văn Hóa, trang 69, năm 1992) Anh/chị hãy trình bày suy nghĩ của mình về ý kiến trên. Câu 2 (12điểm). Nhà phê bình văn học Đỗ Lai Thúy nhận định:“ Tác phẩm văn học không phải là một cái đẹp có sẵn, một quả chín nằm im chờ rụng xuống tay người đến ngắm. Nó chỉ thật sự tồn tại khi tồn tại người đọc, nhà phê bình.”(Con mắt thơ, Nxb Gáo Dục năm 1997, trang27). Từ những hiểu biết về đặc trưng văn bản văn học, anh( chị ) hãy làm sáng tỏ nhận định trên. ĐÁP ÁN Câu 1. Bàn luận ý kiến: “Rút cuộc không phải hoàn cảnh là quan trọng, chính phản ứng của chúng ta với hoàn cảnh mới là quan trọng”. Giải thích ý kiến. Câu nói khẳng định vai trò quyết định của con người trước hoàn cảnh. Bàn luận ý kiến. - Hoàn cảnh là yếu tố khách quan thường xuyên tồn tại. Có hoàn cảnh thuận lợi và hoàn cảnh khó khăn. Nhưng để thành công trong cuộc sống, mỗi người phải nắm bắt được hoàn cảnh và có những phản ứng theo chiều hướng tích cực, hợp lí nhằm khắc phục, vượt lên hoàn cảnh khó khăn. Luôn phải nhạy bén, chủ động tạo ra và nắm lấy hoàn cảnh thuận lợi, khắc phục những hoàn cảnh bất lợi, khó khăn. Nếu chúng ta có những phản ứng tiêu cực trước hoàn cảnh thì dễ dẫn đến sai lầm và thất bại. - Bằng sự nhạy cảm, thông minh con người từ xưa đến nay đã biết chế ngự, khắc phục hoàn cảnh khó khăn và tạo nên những hoàn cảnh thuận lợi để tồn tại và phát triển ngày càng cao hơn, hoàn thiện hơn. Đối với mỗi cá nhân cũng như mỗi cộng đồng, dân tộc, yếu tố mang tới thắng lợi không phải do hoàn cảnh quyết định mà do ý chí, nghị lực, trí tuệ và nhân cách quyết định. Có nhiều cá nhân, dân tộc có những hoàn cảnh thuận lợi nhưng đã không biết tận dụng để hoàn thiện, phát triển. Ngược lại có nhiều cá nhân, quốc gia, dân tộc gặp hoàn cảnh khó khăn nhưng đã biết khắc phục, chế ngự và chiến thắng hoàn cảnh để tồn tại và phát triển. Bài học nhận thức và hành động. - Ý kiến của học giả Lâm Ngữ Đường là một định hướng giúp mỗi cá nhân cũng như cả cộng đồng, dân tộc biết chủ động tìm cách vươn lên trong cuộc sống và cổ vũ mỗi người cũng như mỗi dân tộc không ngừng khắc phục hoàn cảnh để phát triển và đóng góp sức lực và trí tuệ cho cộng đồng và nhân loại. Câu 2
2. - Tác phẩm văn học sáng tác ra là để tiếp nhận, bởi vậy, văn bản văn học do nhà văn sáng tạo ra chưa phải là tác phẩm văn học với đúng nghĩa của nó. Để có tác phẩm thì không chỉ cần đến văn bản với đầy đủ đặc trưng văn học mà còn cần phải có người đọc. Sự kết hợp giữa văn bản và người đọc mới tạo nên tác phẩm. Nếu không có người đọc thì không có tác phẩm nào tồn tại. - Tác phẩm văn học là sản phẩm nghệ thuật của nhà văn. Nhà văn sáng tạo ra là để tiếp nhận, để cho người đọc tham gia “đồng sáng tạo”, cho nên khi chưa có người đọc, văn bản văn học là một thế giới chưa hoàn tất. Nó mới chỉ là một “sơ đồ”, một “kết cấu vẫy gọi”. Tác phẩm là một kết cấu để ngỏ, một quá trình không khép kín. Là một thế giới mở, tác phẩm không “tĩnh” mà “động”, không phải là một sản phẩm cố định mà là một quá trình, một tồn tại trong thể khả năng. Người đọc có vai trò là lấp đầy những khoảng trắng, khoảng trống trong văn bản. Tác phẩm, do đó, không chỉ là sản phẩm của nhà văn mà còn phụ thuộc vào người đọc, là kết quả của sự tương tác giữa người đọc và văn bản. - Ta hiểu rằng ý nghĩa của tác phẩm chỉ sản sinh trong quá trình tiếp nhận, nó không phải là một cái gì bất biến, duy nhất. Nó không ngừng vận động và phát triển, tác phẩm sẽ “lớn lên” trong lòng người đọc. Cùng với thời gian, với những người đọc khác nhau, những ý nghĩa mới sẽ được phát hiện, được chấp nhận để rồi lại bị vượt qua bởi những ý nghĩa mới khác được khám phá. Tính luôn mở của văn bản tạo khả năng để người đọc có thể lí giải bằng nhiều cách khác nhau mà vẫn giữ được tính độc đáo, không lặp lại. Không một ai, kể cả tác giả, có thể hiểu đúng, đầy đủ, một lần là xong. Chúng ta cũng không được đồng nhất tác phẩm văn học với ý đồ của nhà văn. Bởi tác phẩm không chỉ có một ý nghĩa duy nhất và một đáp số cuối cùng. Với người đọc, ý nghĩa của tác phẩm là một quá trình tìm kiếm vô tận. Với tư cách là một đối tượng thẩm mỹ, tác phẩm văn học không phải là một văn bản cố định lại trong sáng tác của nhà văn, mà sự hiện hữu của tác phẩm là ở trong người đọc; chỉ khi nào văn bản được tiếp nhận thì mới trở thành tác phẩm. Trong quá trình đối thoại, tác phẩm văn học không bao giờ là một thế giới đã hoàn tất, trái lại, nó luôn mở về phía người đọc. - Tác phẩm tồn tại khách quan nhưng nó luôn bị sự cụ thể hóa của người đọc. Và mọi sự cụ thể hóa ấy dù đa dạng đến đâu cũng phải có căn cứ trong tác phẩm chứ không thể tùy tiện, áp đặt, xa rời cấu trúc chỉnh thể của tác phẩm. Tác phẩm là sự thống nhất giữa văn bản khách thể và ý thức chủ thể. - Nhà phê bình là một loại người đọc đặc biệt. Là những người có trình độ chuyên môn làm công tác phê bình văn học với mục đích là khám phá, lí giải các hiện tượng văn học để định hướng cho sáng tác và thị hiếu tiếp nhận của độc giả. - Qua một số tác phẩm đã học như Tấm cám, Truyện Kiều, Đây thôn Vĩ Dạ, Chí Phèo, Tây Tiến....học sinh làm sáng tỏ nhận định trên.