Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn 10

Nội dung text: Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn 10

1. ĐỀ THI TUYỂN HỌC SINH GIỎI 10 Câu 1 (4 điểm) Suy nghĩ của anh/chị về nhận định sau: “Suy cho cùng thì con người khác loài vật là hai chữ trí tuệ và tình thương. Trí tuệ phải có tình thương chứ không phải trí tuệ để rồi tìm cách tàn phá lẫn nhau, và tình thương phải có trí tuệ chứ không phải tình thương vô nguyên tắc.” (Tố Hữu). C âu 2 (6 điểm) Anh chị hãy làm sáng tỏ nhận định sau: Bình Ngô đại cáo có sự kết hợp hài hoà giữa yếu tố chính luận và yếu tố văn chương. Câu 3 (8 điểm) Suy nghĩ của anh/chị về ý kiến sau: Thiếu tôn trọng người khác là một biểu hiện của sự tự hạ thấp bản thân mình. Câu 4 (8 điểm) Trong thiên kí sự “Có một con đường mòn trên Biển Đông” có đoạn viết về má Mười, một chứng nhân của lịch sử Đoàn tàu không số như sau: “ Chúng tôi hỏi: - Má ơi, hồi đó bác Năm bị phục kích mất hết tiền, mà lại giao cho má chạy mua bao nhiêu thứ, má xoay xở làm sao? Bà già cười: - Ổng lục hết túi, còn đúng mười đồng bạc, ổng đưa cho tao. Ổng nói: đây, còn mười đồng, tui đưa hết cho chị đây. Phải mua cái ghe cỡ sáu tấn, một cái máy Yanma, xăng dầu, gạo, mắm muối, đủ đi ra tới miền Bắc. Phải có cả lưới nữa để ngụy trang làm ghe đánh cá. Rồi phải mua chừng mươi tấn gạo nữa để trữ sẵn ở bến để chờ đón tàu vô...Vậy đó, chỉ có mười đồng, chị lo sao thì lo...Ổng giao vậy đó, rứa có chết tau không! Nhưng ông Năm giao, tức là thay mặt Đảng mà giao nhiệm vụ, chẳng lẽ mình bỏ tay. Phải lo súng đạn cho anh em mình chớ. Cái cảnh anh em mình chống chọi với giặc bằng cùi chỏ, tau biết quá rồi, tổn thất hi sinh thảm thương lắm. Thôi thì mình phải ráng vậy...Để má nói giá cả hồi đó cho bọn bay hiểu: vàng hồi đó ba trăm ngàn đồng một lượng. Một tấm lưới nhục nhục cũng một triệu đồng một tấm. Một chiếc ghe sáu tấn cỡ bảy, tám triệu... Nhẩm sơ, nghĩ mà khiếp. Nhưng nghĩ đi rồi nghĩ lại: mình có bà con, dầu phải sống cùm kẹp trong ấp chiến lược của nó nhưng bụng dạ đều hướng về cách mạng. Nhờ bà con giúp, chắc lần hồi rồi cũng xoay xỏa ra được (...) Chúng tôi hỏi: - Thế sau này Nhà nước có trả cho má đồng nào chưa? Bà già hơi sững lại một lúc, rồi cười: - Phủi tay! Có ai trả cho tau đồng nào đâu!... Má Mười chợt im lặng. Rồi má nói, chậm rãi: - Thế xương máu anh em hi sinh, ai trả?...Vậy đó, má vay chỗ này đắp chỗ kia, rồi vay chỗ kia đắp vô chỗ nọ. Lâu ngày quá rồi, tau cũng không nhớ hết nữa, nợ lu bù, hàng chục năm sau mới lần hồi trả hết cho người ta. Mà hình như người ta cũng biết, không ai nỡ đòi mình riết quá...Tau thì tau cho là người ta biết mình làm là làm cho cách mạng, tuy không biết rõ làm gì, người ta cũng coi như âm thầm đóng góp ấy mà”. (Nguyên Ngọc, Có một con đường mòn trên Biển Đông, Nxb Trẻ, 2011, trang 43-45). Từ câu chuyện trên, anh/chị hãy viết một bài văn khoảng 600 từ trình bày suy nghĩ của mình về ý kiến sau: Vẻ đẹp của tâm hồn con người thường xuất phát từ những việc làm tự nguyện.
2. ĐỀ THI HSG Câu 1: Suy nghĩ mà không hành động thường dẫn tới bi kịch, hành động mà thiếu suy nghĩ dễ dẫn đến thất bại. Anh/chị hãy bình luận ý kiến trên. Câu 2: Trong một lần trò chuyện về công việc viết văn, nhà văn Nguyễn Minh Châu đã phát biểu: “Cái quan trọng nhất trong văn học là tình cảm đối với con người. Đó phải là lòng trân trọng, yêu quý con người, số phận con người. Thiếu điều đó, văn học không có lí do tồn tại”. (Ngô Thảo, Dĩ vãng phía trước, Nxb Hội Nhà văn, trang 154, năm 2011) Anh/chị hãy làm sáng tỏ ý kiến trên. Câu 1. Bàn về truyện Chí Phèo, nhà nghiên cứu Trần Đình Sử đã có nhận định: “Nam Cao không giản đơn kể chuyện về tâm trạng nhân vật, không giản đơn vạch ra sự quy định của hoàn cảnh đối với số phận con người, mà xuyên qua hình thức tồn tại của con người để hiểu nó. Con người tồn tại bằng ý thức và được bao bọc bởi ý thức, và muốn tiếp cận nó người ta phải đối thoại với các ý thức đó”. (Lý luận và phê bình văn học, Trần Đình sử, Nxb Gd, H. 2000, Tr347). Qua việc phân tích truyện Chí Phèo, anh/chị hãy làm sáng tỏ nhận định trên. Câu 2. Nhà nghiên cứu Trần Đình Sử có ý kiến: “Tác phẩm văn học được viết ra để cho người ta tham gia đồng sáng tạo, mà đã có sự đồng sáng tạo của người đọc thì không tác phẩm văn học nào có thể tự đồng nhất với chính nó”. (Lý luận và phê bình văn học, Trần Đình sử, Nxb Gd, H. 2000, Tr197). - Ý kiến của anh/chị về nhận định trên. Đề ra: Câu 1 (8 điểm) Anh/chị viết một bài văn nghị luận bàn về ý kiến sau: Dư luận thì có nhiều nhưng sự thật chỉ có một. Câu 2 (12 điểm) Bàn về câu chuyện sáng tạo, nhà thơ Nguyễn Duy có ý kiến: “Trong văn học, cái chính vẫn là cảm xúc, cái gốc vẫn là cuộc đời”. - Suy nghĩ của anh/chị về nhận định trên. - Hãy phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng và Đò Lèn của Nguyễn Duy để làm sáng tỏ.
3. Câu 1. Bàn về truyện Chí Phèo, nhà nghiên cứu Trần Đình Sử đã có nhận định: “Nam Cao không giản đơn kể chuyện về tâm trạng nhân vật, không giản đơn vạch ra sự quy định của hoàn cảnh đối với số phận con người, mà xuyên qua hình thức tồn tại của con người để hiểu nó. Con người tồn tại bằng ý thức và được bao bọc bởi ý thức, và muốn tiếp cận nó người ta phải đối thoại với các ý thức đó”. (Lý luận và phê bình văn học, Trần Đình sử, Nxb Gd, H. 2000, Tr347). Qua việc phân tích truyện Chí Phèo, anh/chị hãy làm sáng tỏ nhận định trên. Câu 2. Nhà nghiên cứu Trần Đình Sử có ý kiến: “Tác phẩm văn học được viết ra để cho người ta tham gia đồng sáng tạo, mà đã có sự đồng sáng tạo của người đọc thì không tác phẩm văn học nào có thể tự đồng nhất với chính nó”. (Lý luận và phê bình văn học, Trần Đình sử, Nxb Gd, H. 2000, Tr197). - Ý kiến của anh/chị về nhận định trên. - Theo anh/chị dạy học theo Chuẩn kiến thức – kĩ năng có mâu thuẫn với lí thuyết về tiếp nhận văn học không? Câu 3. Nhà nghiên cứu Nguyễn Thành Thi nhận xét “ Gấp lại những trang văn của Thạch Lam, cái hiện lên trong tâm trí người ta, chờn vờn và ám ảnh, không phải là những tính cách, những tư tưởng mà là những cảm giác”. (Phong cách văn xuôi nghệ thuật Thạch Lam, Nguyễn Thành Thi, Nxb KHXH, H.2005, Tr 115) Qua việc phân tích truyện Hai đứa trẻ, anh/chị hãy làm sáng tỏ nhận định trên.