Đề thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh môn Sinh học 12 - Bảng A - Năm học 2019-2020 - SGD&ĐT Gia Lai

Nội dung text: Đề thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh môn Sinh học 12 - Bảng A - Năm học 2019-2020 - SGD&ĐT Gia Lai

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH TỈNH GIA LAI LỚP 12 THPT- NĂM HỌC: 2019 - 2020 MÔN SINH HỌC – BẢNG A ĐỀ CHÍNH THỨC Thời gian: 180 phút (không kể thời gian giao đề) Ngày thi: 18/10/2019 (Đề thi gồm 3 trang, có 10 câu) Câu 1. (2,0 điểm) 1) Cho các kiểu chu kỳ tế bào A, B, C và D khác nhau như hình 1 sau đây: Hình 1 Hãy cho biết mỗi kiểu chu kỳ tương ứng với một trong bốn loại tế bào nào dưới đây? Giải thích. Loại 1: Tế bào biểu bì ở người. Loại 2: Tế bào phôi loài nhím biển phát triển đến giai đoạn 64 tế bào. Loại 3: Tế bào tuyến nước bọt của ruồi giấm Drosophila. Loại 4: Hợp bào của mốc nhầy. 2) a. Mặc dù hai mặt của màng sinh học đều chứa các loại đại phân tử như lipit và prôtêin, nhưng hai mặt này thường không giống nhau hoàn toàn. Điều gì quyết định đến sự bất đối xứng giữa hai mặt của lớp màng sinh học này? b. Cho 2 tế bào giống nhau trong đó một tế bào chỉ bị chọc thủng màng nhân, một tế bào còn lại chỉ bị chọc thủng màng sinh chất vào cùng một môi trường nuôi cấy phù hợp sau một thời gian xác định. Có hiện tượng gì xảy ra với mỗi tế bào? Giải thích. Câu 2. (2,0 điểm) Xét 3 loài vi khuẩn A, B, C có hình thái (Hình 2) dưới đây: Hình 2 1) Các vi khuẩn trong tự nhiên thường thích bám vào các bề mặt và tồn tại ở dạng “phiến màng sinh học” (biofilm). Trong giai đoạn bám bề mặt, trước khi bám dính được vào bề mặt, vi khuẩn sẽ gặp phải một vùng có áp lực đẩy ngược khi chúng tiếp cận gần bề mặt. Vi khuẩn nào có ưu thế hơn trong khả năng kháng lại vùng đẩy ngược này? Vì sao? 1
2. 2) Sau khi vượt qua được vùng đẩy ngược và tiếp cận được bề mặt, lực bám dính bề mặt của 3 vi khuẩn là khác nhau. Hãy sắp xếp 3 loài vi khuẩn trên lần lượt theo thứ tự giảm dần về lực bám dính bề mặt? Vì sao có sự sắp xếp đó? Câu 3. (2,0 điểm) 1) Hình 3 thể hiện sự di chuyển của các chất trong mạch gỗ và mạch rây tạo ra các dòng vận chuyển P, Q, R, S của thực vật. Cho các cơ chế vận chuyển: I. Vận chuyển dòng khối nhờ áp suất âm. II. Vận chuyển dòng khối nhờ áp suất dương. III. Vận chuyển chủ động. IV. Vận chuyển thụ động. Trong các cơ chế trên, cơ chế nào là cơ chế chính để tạo ra các dòng vận chuyển P, Q, R, S? Giải thích. Hình 3 2) Hình 4 biểu diễn 3 đường cong về cường độ quang hợp của 3 nhóm thực vật C 3, C4 và CAM. Hình 4 Hãy xác định đường cong (1), (2) và (3) tương ứng với nhóm thực vật nào? Giải thích. Câu 4. (2,0 điểm) 1) Một cháu bé bị khuyết tật tim bẩm sinh, da xanh và môi tím tái. Kết quả kiểm tra cho thấy tim của cháu đập nhanh và có tiếng thổi trong tim được nghe rõ nhất trong giai đoạn tâm thu. Hãy cho biết khẳng định nào sau đây liên quan đến khuyết tật tim bẩm sinh của cháu bé trên là đúng nhất? Giải thích. a. Các van nhĩ thất hẹp. b. Van tổ chim (van động mạch) hở. c. Lỗ thông giữa các động mạch chủ và phổi chưa đóng kín. d. Vách ngăn tâm thất chưa đóng kín. 2) Nồng độ CO2 trong máu tăng sẽ ảnh hưởng như thế nào đến pH của dịch não tủy? Giải thích. Nếu pH máu giảm nhẹ thì nhịp tim tăng, điều này có ý nghĩa gì? Câu 5. (2,0 điểm) 1) Những thay đổi nào trong trình tự các nucleotit ở vùng intron có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho cơ thể sinh vật? 2
3. 2) Một nhà di truyền học phân lập nhiều thể đột biến cơ định (gen phiên mã vào mọi thời điểm) ảnh hưởng đến hoạt động của operon cảm ứng. Các đột biến cơ định này có thể xảy ra vị trí nào trên phân tử ADN làm cho các operon cảm ứng biểu hiện cơ định? Câu 6. (2,0 điểm) Cho hai quy luật di truyền liên quan đến hai tính trạng trội, lặn hoàn toàn đó là: liên kết gen và gen đa hiệu. Không sử dụng phương pháp lai phân tử, làm thế nào để phân biệt được hai quy luật di truyền trên? Cho ví dụ và giải thích. Câu 7. (2,0 điểm) Ở ruồi giấm, cho con cái thuần chủng có kiểu hình thân xám, cánh dài giao phối với ruồi đực thân đen, cánh ngắn được F 1 100% con thân xám, cánh dài. Cho ruồi F1 giao phối tự do với nhau thu được F2 có: 406 con thân xám, cánh dài; 106 con thân đen, cánh ngắn; 14 con thân xám, cánh ngắn; 14 con thân đen, cánh dài. Biết rằng, mỗi gen quy định một tính trạng, giảm phân bình thường và các gen nằm trên nhiễm sắc thể thường. Biện luận và viết sơ đồ lai từ P đến F2? Câu 8. (2,0 điểm) 1) Khi một nhóm cá thể cùng loài phát tán đến một khu phân bố mới thì các kiểu chọn lọc (phân hóa, kiên định, định hướng) sẽ tác động theo thứ tự như thế nào để hình thành quần thể thích nghi? Giải thích. 2) Giải thích tại sao hai quần thể của cùng một loài bị cách li địa lí lâu dài dễ phân hóa hình thành nên loài mới. Tuy nhiên, trong một số trường hợp các quần thể cách li địa lí hàng trăm năm, thậm chí hàng triệu năm mà vẫn không hình thành loài mới? Câu 9. (2,0 điểm ) 1) Tại sao có những loài sinh vật được tìm thấy gần như khắp nơi trên Trái Đất, trong khi đó có những loài lại chỉ sinh sống được ở những vùng nhất định? 2) Vì sao sự phân mảnh nơi ở lại ảnh hưởng đến độ đa dạng sinh học của quần xã? Câu 10. (2,0 điểm) Dùng ống hút để hút dịch nghiền lá cây (trong cồn 90 0) sau đó chấm đều lên vạch chấm của giấy sắc ký (vị trí đường chấm rời phía dưới của hình 5). Dung dịch sẽ thấm vào giấy và dịch chuyển theo chiều mũi tên. Sự dịch chuyển này kéo theo các chất có trong dịch nghiền. Kết quả sau một thời gian trên tờ giấy sắc ký xuất hiện các vạch màu khác nhau theo thứ tự từ 1 đến 4 (hình 5). 1 2 3 4 HHìnhình 5 1 1) Các vạch 1, 2, 3 và 4 ứng với những chất gì? Giải thích. 2) Trình bày vai trò sinh lý của chất số 3 đối với hoạt động sống của cây? ------------------------Hết----------------------- Họ và tên:......................................................................................SBD:....................... Thí sinh không sử dụng tài liệu khi làm bài. Giám thị không giải thích gì thêm. 3