Đề kiểm tra môn Ngữ văn Lớp 12 - Bài số 3 - Năm học 2018-2019 - Trường THPT Mạc Đĩnh Chi (Có đáp án)

Nội dung text: Đề kiểm tra môn Ngữ văn Lớp 12 - Bài số 3 - Năm học 2018-2019 - Trường THPT Mạc Đĩnh Chi (Có đáp án)

1. TRƯỜNG THPT MẠC ĐĨNH CHI ĐỀ KIỂM TRA MỘT TIẾT, NĂM HỌC 2018-2019 TỔ: NGỮ VĂN BÀI SỐ: 3 MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 12 THỜI GIAN: 90 (Không kể thời gian phát đề) Họ và tên học sinh ..lớp: I. Phần đọc hiểu: 3điểm Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi: Tuổi trẻ là đặc ân vô giá của tạo hóa ban cho bạn. Vô nghĩa của đời người là để tuổi xuân trôi qua trong vô vọng. ( ) Người ta bảo, thời gian là vàng bạc, nhưng sử dụng đúng thời gian của tuổi trẻ là bảo bối của thành công. ( ) Thế giới này là bạn, đất nước này là của chúng ta. Chúng ta không thể ngồi nhìn đồng bào nghèo khó mãi. Đừng ngồi quây quần thường xuyên bên góc bếp, và cũng đừng thu mình một góc trong nhà trọ nhỏ nhoi, hãy ra đi để nhìn để hiểu; đừng đắm đuối trên màn hình máy tính, trên “smartphone” bằng những câu chuyện phiếm giết thời gian, mà hãy dùng nó như một công cụ nối liền thế giới bên ngoài. Biến tri thức của loài người, của thời đại thành tri thức của bản thân và cộng đồng, vận dụng vào hoạt động thực tiễn của mình. Trước mắt là tích lũy tri thức khi còn ngồi trên ghế nhà trường để ngày mai khởi nghiệp. Tự mình xây dựng các chuẩn mực cho bản thân, nhận diện cái đúng , cái sai, cái đáng làm và cái không nên làm. Trường đời là trường học vĩ đại nhất, nhưng để có thành công bạn nên có nề tảng về mọi mặt, thiếu nó không chỉ có chông chênh mà có khi vấp ngã. Hoạt động xã hội, đây là dòng sông cuộc đời. Phù sa sẽ về với bạn để mùa màng, cây lá tốt tươi. Đắm mình trong thực tiễn sẽ cho bạn tình yêu thương, cảm thông và trân trọng con người, để mình cố gắng sống tốt hơn, trách nhiệm hơn. Đây cũng là cách để bạn tận hiến những gì cao đẹp cho đời. (Trích Bài phát biểu của PGS.TS Nguyễn Văn Minh – Hiệu trưởng Đại học Sư phạm Hà Nội nhân dịp kỷ niệm ngày 26/3/2016) Câu 1 (0.5 điểm) Người viết đã sử dụng thao tác lập luận nào trong đoạn văn sau : Tuổi trẻ là đặc ân vô giá của tạo hóa ban cho bạn. Vô nghĩa của đời người là để tuổi xuân trôi qua trong vô vọng. ( ) Người ta bảo, thời gian là vàng bạc, nhưng sử dụng đúng thời gian của tuổi trẻ là bảo bối của thành công. ( ) Thế giới này là bạn, đất nước này là của chúng ta. Chúng ta không thể ngồi nhìn đồng bào nghèo khó mãi. Đừng ngồi quây quần thường xuyên bên góc bếp, và cũng đừng thu mình một góc trong nhà trọ nhỏ nhoi, hãy ra đi để nhìn để hiểu; đừng đắm đuối trên màn hình máy tính, trên “smartphone” bằng những câu chuyện phiếm giết thời gian, mà hãy dùng nó như một công cụ nối liền thế giới bên ngoài Câu 2 (0.5 điểm) Xác định một biện pháp tu từ trong những câu sau: Đừng ngồi quây quần thường xuyên bên góc bếp, và cũng đừng thu mình một góc trong nhà trọ nhỏ nhoi, hãy ra đi để nhìn để hiểu; đừng đắm đuối trên màn hình máy tính, trên “smartphone” bằng những câu chuyện phiếm giết thời gian, mà hãy dùng nó như một công cụ nối liền thế giới bên ngoài? (Gọi tên và chỉ ra dấu hiệu cụ thể) Câu 3 (1.0 điểm) Theo anh/chị, các ý kiến sau có mâu thuẫn không: “tích lũy tri thức khi còn ngồi trên ghế nhà trường để ngày mai khởi nghiệp” và “Đắm mình trong thực tiễn sẽ cho bạn tình yêu thương, cảm thông và trân trọng con người, để mình cố gắng sống tốt hơn, trách nhiệm hơn”? Câu 4 (1.0 điểm) Hãy rút ra thông điệp có ý nghĩa nhất đối với anh/chị từ đoạn trích trên?
2. II. Phần làm văn Câu 1. Nghị luận xã hội (2,0 điểm) Hãy viết một đoạn văn (khoảng 20 dòng) trình bày suy nghĩ của anh/chị về bài học được nêu trong hai câu đầu của văn bản đọc hiểu: “Tuổi trẻ là đặc ân vô giá của tạo hóa ban cho bạn. Vô nghĩa của đời người là để tuổi xuân trôi qua trong vô vọng”. Câu 2. Nghị luận văn học (5,0 điểm) Cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp của người lính Tây Tiến trong đoạn thơ sau: “Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc Quân xanh màu lá dữ oai hùm Mắt trừng gửi mộng qua biên giới Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm Rải rác biên cương mồ viễn xứ Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh Áo bào thay chiếu anh về đất Sông Mã gầm lên khúc độc hành”. (Trích “Tây Tiến” – Quang Dũng. Ngữ văn 12)
3. TRƯỜNG THPT MẠC ĐĨNH CHI ĐỀ KIỂM TRA MỘT TIẾT, NĂM HỌC 2018-2019 TỔ: NGỮ VĂN BÀI SỐ: 3 MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 12 THỜI GIAN: 90 (Không kể thời gian phát đề) HƯỚNG DẪN CHẤM (Gồm 03 trang) A. Yêu cầu chung - Giám khảo cần nắm vững yêu cầu của Hướng dẫn chấm để đánh giá tổng quát bài làm của thí sinh, tránh cách chấm đếm ý cho điểm. - Do đặc trưng của bộ môn Ngữ văn nên giám khảo cần chủ động, linh hoạt trong việc vận dụng đáp án và thang điểm; khuyến khích những bài viết có cảm xúc và sáng tạo. - Việc chi tiết hóa điểm số của các ý (nếu có) phải đảm bảo không sai lệch với tổng điểm của mỗi ý và được thống nhất trong Tổ chấm. B. Đáp án và thang điểm Hướng dẫn chấm Điểm I. Phần đọc hiểu: Câu 1: Thao tác lập luận: Bình luận, bác bỏ 0.5đ 0.5đ Câu 2: BPTT: + Phép điệp (Điệt từ: Đừng, hãy; Điếp cấu trúc: Đừng ngồi Đừng thu mình hãy ..Đừng đắm đuối . hãy .) + Liệt kê: góc bếp, nhà trọ, trên màn hình máy tính, trên “smartphone” Câu 3: 1.0đ - Không mâu thuẫn 1.0đ - Vì: Tri thức và thực tiễn đều là những điều cần thiết, cần chuẩn bị. Học phải đi đôi với hành, tri thức và hoạt động thực tiễn phải đi liền với nhau. Câu 4. Học sinh rút ra thông điệp khác nhau nhưng phải bám sát nội dung văn bản và có sự lí giải hợp lí II. Làm văn CÂU Hướng dẫn chấm ĐIỂM Câu 1. Viết đoạn văn ngắn (khoảng 20 dòng) 2.0đ a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nghị luận: Có đủ các phần mở đoạn, phát triển đoạn, kết đoạn. Mở đoạn nêu được vấn đề, phát triển đoạn triển khai được vấn đề, kết đoạn kết luận được vấn đề 0.25đ b. Xác định vấn đề nghị luận: “Tuổi trẻ là đặc ân vô giá của tạo hóa ban cho 0.25đ bạn. Vô nghĩa của đời người là để tuổi xuân trôi qua trong vô vọng”. Câu 1 c. Triển khai hợp lí vấn đề nghị luận: HS viết đoạn theo nhiều cách khác nhau 1.00đ (2.00 đ) nhưng phải làm rõ vấn đề cần nghị luận. Dưới đây là một số gợi ý, định hướng. + Giải thích: Tuổi trẻ là khoảng khắc tươi đẹp tràn đầy khát vọng, cũng là thời gian sống tận hưởng và cống hiến. Nhưng tuổi trẻ lại vô cùng ngắn ngủi và khi trôi đi sẽ để lại nhiều luyến tiếc. Vì vậy mỗi người phải sống hết mình, sống chủ động. + Phân tích: – Cuộc sống một khi đã trôi qua thì không bao giờ trở lại – Cần theo đuổi hy vọng, ước mơ, hoài bão phía trước – Đừng chờ đợi mà phải biết nắm bắt cơ hội
4. – Trân trọng những mối quan hệ tình cảm cao quý. + Bàn luận: – Đừng để hối hận vì lối sống buông thả không suy tính – Tránh lối sống vị kỷ cho riêng bản thân, lối sống hưởng thụ – Hành động và ứng xử chủ động, hợp lý với cuộc sống – Không đợi chờ mà phải tự mình đem đến những thành quả. + Bài học: – Đừng quá vội vã mà quên mất tận hưởng cuộc sống – Dành chút thời gian quan tâm hơn đến gia đình – Đôi lúc cần phải sống chậm lại, lắng sâu suy nghĩ – Sống trọn từng khoảnh khắc, hướng về tương lai. d. Sáng tạo: Có cách diễn đạt linh hoạt, sáng tạo; thể hiện suy nghĩ sâu sắc, 0.25đ mới mẻ về vấn đề nghị luận. e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo đúng quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu. 0.25đ Lưu ý: Nếu thí sinh có những suy nghĩ, kiến giải riêng mà hợp lý thì vẫn cho điểm tối đa. Câu 2.Cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp của người lính Tây Tiến trong đoạn thơ sau: “Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc Quân xanh màu lá dữ oai hùm Mắt trừng gửi mộng qua biên giới Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm Rải rác biên cương mồ viễn xứ Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh Áo bào thay chiếu anh về đất Sông Mã gầm lên khúc độc hành”. Câu 2 (Trích “Tây Tiến” – Quang Dũng. Ngữ văn 12) (5.00đ) 1.Yêu cầu về kĩ năng: Biết cácha. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai 0.5đ được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề 2. Yêu cầu về kiếm thức: a.Xác định vấn đề nghị luận: Vẻ đẹp của người lính Tây Tiến 0.5đ b. Triển khai các luận điểm nghị luận: vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. * Nêu vấn đề: Giới thiệu tác giả, tác phẩm, đoạn trích, vẻ đẹp hình tượng 0.25 người lính Tây Tiến.
5. * Triển khai vấn đề: 3.0đ - Khái quát chung: Hoàn cảnh ra đời/ đoạn 1/ ấn tượng chung về người lính... - Cảm nhận về vẻ đẹp của người lính: + Ngoại hình, diện mạo, ý chí, tinh thần..-> Vẻ đẹp hào hùng + Tâm hồn-> Vẻ đẹp hào hoa, lãng mạn + Sự hi sinh-> Vẻ đẹp bi tráng - Nghệ thuật: + Kết hợp hài hòa giữa bút pháp hiện thực và lãng mạn + Hình ảnh thơ gợi cảm, gây ấn tượng sâu sắc + Sử dụng nhiều từ Hán-Việt, ngôn ngữ tạo hình độc đáo... * Đánh giá chung: Khái quát lại vấn đề, bài học... 0.25 c. Sáng tạo: Có cách diễn đạt linh hoạt, sáng tạo; thể hiện suy nghĩ sâu sắc, 0.25 mới mẻ về vấn đề nghị luận. 0.25 e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo đúng quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu. Lưu ý: Giám khảo chỉ cho điểm tối đa khi thí sinh đạt cả yêu cầu về kỹ năng và kiến thức