Đề khảo sát lần 1 học sinh giỏi môn Giáo dục công dân Lớp 8 - Năm học 2021-2022 (Kèm hướng dẫn chấm)

Nội dung text: Đề khảo sát lần 1 học sinh giỏi môn Giáo dục công dân Lớp 8 - Năm học 2021-2022 (Kèm hướng dẫn chấm)

1. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ KHẢO SÁT LẦN 1 THIỆU HÓA HỌC SINH GIỎI LỚP 8 NĂM HỌC 2021 - 2022 Môn thi: Giáo dục công dân (ĐỀ CHÍNH THỨC) Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề) Ngày thi: 28/02/2022 Câu 1. (2.0 điểm): Nêu đặc điểm, ý nghĩa của các nhóm biển báo giao thông thông dụng? Là công dân học sinh, em cần làm gì để góp phần thực hiện trật tự an toàn giao thông? Tháng nào trong năm được lấy là “Tháng an toàn giao thông” Tại sao? Câu 2. (3.0 điểm): Em hãy kể tên các quyền cơ bản của trẻ em theo Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em Việt nam năm 2004, theo điều 21 luật bảo vệ, chăm sóc giáo dục trẻ em Việt Nam năm 2004 trẻ em có bổn phận như thế nào? Gia đình, nhà nước và xã hội có trách nhiệm gì trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ em? Câu 3. (3.0 điểm): Em hãy nêu tầm quan trọng của môi trường đối với đời sống con người và xã hội? Nhà nước đã có những quy định gì về bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên? Công dân học sinh có trách nhiệm như thế nào trong việc bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên? Em hãy cho biết giờ trái đất được diễn ra đầu tiên ở đâu? Vào thời gian nào? Chủ đề của giờ trái đất năm 2021 là gì? Câu 4. (4.0 điểm): Thế nào là tình bạn? Em hãy nêu những biểu hiện của tình bạn trong sáng, lành mạnh? Nêu ý nghĩa của tình bạn trong sáng, lành mạnh. Có ý kiến cho rằng: “Tình bạn đẹp chỉ có trong sách vở, không có trong cuộc sống đời thực” Em có đồng ý với ý kiến trên không? Tại sao? Em cần phải làm gì để xây dựng được tình bạn trong sáng lành mạnh? Câu 5. (2,0 điểm): Tệ nạn xã hội là gì? Tệ nạn xã hội đã gây ra những tác hại gì đối với con người và xã hội ? Nêu một số quy định của pháp luật về phòng chống tệ nạn xã hội? Học sinh cần làm gì để phòng chống tệ nạn xã hội? Câu 6. (3.0 điểm): Em hãy nêu tính chất nguy hiểm và tác hại của tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại? Nêu quy định của pháp luật và trách nhiệm của học sinh về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy nổ và các chất độc hại ? Câu 7. (3.0 điểm): Tình huống: H là con gái út trong gia đình giàu có. H được cha mẹ chiều chuộng cho ăn học và cung cấp đầy đủ những gì theo yêu cầu của H. H đua đòi ăn chơi và bị bạn bè xấu rủ rê hít hê rô in. Lần đầu chỉ để thử cho biết, rồi H nghiện nặng lúc nào không hay. Mắc dù hiểu rõ sự nguy hiểm của ma túy, nhưng H vẫn chơi vì muốn tỏ ra sành điệu và nghĩ mình có thể dừng lại khi cần thiết. H chích chung với bạn vì cho rằng chích chung như thế mới chân tình với bạn nghiện, mới chính tỏ bản lĩnh của mình. cuối cùng H đã bị nhiễm HIV/AIDS. 1. Vì sao H rơi vào cạm bẫy ? 2. Theo em, H đã có những suy nghĩ và hành động sai lầm như thế nào? 3. Là HS em cần phải làm gì để giữ mình không sa vào các tệ nạn xã hội? Hết
2. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ KHẢO SÁT ĐỘI THIỆU HÓA TUYỂN HỌC SINH GIỎI LỚP 8 NĂM HỌC 2021 - 2022 (ĐỀ CHÍNH THỨC) Môn thi: Giáo dục công dân Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề) Câu Nội dung cơ bản Điểm Câu 1 - Biển báo cấm: Có dạng hình tròn, nền màu trắng, có viền đỏ, trên nền có 0.25đ hình vẽ màu đen thể hiện điều cấm hoặc hạn chế sự đi lại của phương (2.0đ) tiện cơ giới thô sơ và người đi bộ. 0.25đ - Biển báo nguy hiểm: Có hình tam giác đều, nền màu vàng có viền đỏ, hình vẽ màu đen thể hiện biển nguy hiểm cần đề phòng 0.25đ - Biển báo hiệu lệnh: Có dạng hình tròn,nền màu xanh lam ,trên nền có hình vẽ màu trắng nhằm thể hiện hiệu lệnh,báo cho người sử dụng đường biết hiệu lệnh phải thi hành. * Trách nhiệm của công dân – học sinh: 0.25đ - Phân biệt được hành vi thực hiện đúng với hành vi vi phạm pháp luật về trật tự an toàn giao thông 0.25đ VD 0.25đ - Biết thực hiện đúng quy định về trật tự an toàn giao thông và nhắc nhở bạn bè cùng thực hiện tốt 0.25đ VD: - Tôn trọng những quy định về trật tự an toàn giao thông. VD: 0.25đ - Đồng tình, ủng hộ các hành vi thực hiện đúng và phê phán những hành vi vi phạm trật tự ATGT. VD: * Tháng 9 hàng năm được chọn là tháng “An toàn giao thông” Vì tháng 9 là tháng học sinh, sinh viên bước vào năm học mới. Thực hiện tháng an toàn giao thông nhằm giáo dục nâng cao ý thức văn hóa giao trông cho các em. Nhắc nhở, cảnh báo mọi người chấp hành tốt luật ATGT để đem lại hạnh phúc cho mình, gia đình, xã hội. Câu 2 * Các quyền cơ bản của trẻ em theo luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em Việt Nam năm 2004 1.0đ (3.0đ) - Quyền được khai sinh và có quốc tịch (điều 11) - Quyền được chăm sóc nuôi dưỡng (điều 12) - Quyền được sống chung với cha mẹ (điều 13) - Quyền được tôn trong,bảo vệ tính mạnh,thân thể,nhân phẩm và danh dự (điều 14) - Quyền được chăm sóc sức khỏe (điều 15) - Quyền được học tập (điều 16) - Quyền được vui chơi,giải trí,hoạt động văn hóa – nghệ thuật,thể dục thể thao,du lịch (điều 17) - Quyền được phát triển năng khiếu (điều 18) - Quền có tài sản (điều 19) - Quyền được tiếp cận thông tin,bày tỏ ý kiến và tham gia các hoạt
3. động XH (điều 20) * Theo điều 21 luật bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em Việt Nam năm 2004 trẻ em có bổn phận sau: 1.25đ - Yêu quý, kính trọng hiếu thảo với ông bà,cha mẹ, kính trọng thầy, cô giáo, lễ phép với người lớn, thương yêu em nhỏ đoàn kết với bạn bè, giúp đỡ người già yếu, người khuyết tật, tàn tật, người gặp hoàn cảnh khó khăn, theo khả năng của mình. - Chăm chỉ học tập,giữ gìn vệ sinh,rèn luyện thân thể,thực hiện trật tự công cộng và an toàn giao thông, giữ gìn của công, tôn trọng tài sản của người khác,bảo vệ môi trường - Yêu lao động, giúp đỡ gia đình những việc vừa sức mình. - Sống khiêm tốn,trung thực và có đạo đức, tôn trọng pháp luật, tuân theo nội quy của nhà trường, thực hiện nếp sống văn minh, gia đình văn hóa, tôn trọng và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. - Yêu quê hương đất nước,yêu đồng bào,có ý thức xây dựng,bảo vệ tổ quốc Việt nam Xã hội chủ nghĩa và đoàn kết quốc tế. * Gia đình, nhà nước và xã hội có trách nhiệm trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ em: 0.75đ - Gia đình : gia đình là người chịu trách nhiệm trước tiên trong việc tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của trẻ em. VD: - Nhà nước, xã hội : Nhà nước và xã hội tạo mọi điều kiện tốt nhất để bảo vệ quyền lợi của trẻ em,chăm sóc,giáo dục,bồi dưỡng các em trở thành công dân có ích cho đất nước. VD: Câu 3 * Tầm quan trọng của môi trường đối với đời sống con người và xã hội : (3.0đ) - Cung cấp cho con người phương tiện để sinh sống, phát triển về mọi 0.25đ mặt, nếu không có môi trường con người sẽ không thể tồn tại được. VD: - Tạo cơ sở vật chất để phát triển kinh tế, văn hóa xã hội. Nâng cao đời sống vật chất tinh thần của con người. 0.25đ VD: * Những quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên: - Bảo vệ môi trường và TNTN là nhiệm vụ trọng yếu,cấp bách của quốc gia là sự nghiệp của toàn dân 0.25đ - Nghiêm cấm mọi hành vi làm suy kiệt TNTN gây ô nhiễm môi trường 0.75đ như: + Thải chất thải chưa qua xử lý, các chất độc, chất phóng xạ vào nguồn đất, nguồn nước. + Thải khói bụi, khí có chất hoặc mùi độc hại vào không khí. + Phá hoại khai thác trái phép rừng. + Khai thác kinh doanh các loại động,thực vật hoang dã,quý hiếm thuộc danh mục cấm do nhà nước quy định. * Trách nhiệm của công dận, học sinh trong việc bảo vệ MT và
4. TNTN : 0.25đ - Nhận biết được các hành vi vi phạm về bảo vệ môi trường và TNTN báo cho những người có trách nhiệm biết để xử lý. VD: 0.25đ - Bảo vệ môi trường ở nhà,ở trường,ở nơi công cộng và biết nhắc nhở các bạn cùng thực hiện. VD: - Có ý thức bảo vệ môi trường và TNTN, ủng hộ các biện pháp bảo vệ 0.25đ MT và TNTN của nhà nước,các quy định của pháp luật. VD: 0.25đ - Phê phán đấu tranh với những hành vi vi phạm Pháp luật bảo vệ môi trường và TNTN. 0.25đ VD: 0.25đ * Giờ trái đất diễn ra đầu tiên ở Úc (Thành phố Sudrey) vào năm 2007. * Chủ đề giờ trái đất năm 2021: Lên tiếng vì thiên nhiên Câu 4 * Tình bạn: Là tình cảm gắn bó giữa 2 hoặc nhiều người trên cơ sở hợp nhau về tính tình, sở thích hoặc có chung xu hướng hoạt động, có cùng (4.0đ) lý tưởng sống. VD: 0.5đ * Những biểu hiện của tình bạn trong sáng, lành mạnh: Phù hợp với nhau về quan niệm sống; bình đẳng tôn trọng nhau; chân thành tin cậy có trách nhiệm với nhau; thông cảm, đồng cảm sâu sắc với bạn; giúp đỡ nhau lúc khó khăn * Ý nghĩa của tình bạn trong sáng, lành mạnh: 0.5đ Giúp con người thấy ấm áp, tự tin hơn yêu con người và cuộc sống hơn, xứng đáng với bạn bè hơn. VD: 0.5đ * Có ý kiến cho rằng: Tình bạn đẹp chỉ có trong sách vở, không có trong cuộc sống đời thực. Em không đồng ý với ý kiến trên Vì: tình bạn đẹp không chỉ có trong sách vở mà còn có cả trong đời thường VD như: chúng ta có thể kể đến những tình bạn nổi tiếng trong hiện thực như tình bạn đẹp giữa Các Mác và Ăng ghen. Tình bạn đẹp giữa Anh Lê và Bác Hồ. Mới đây là tình bạn gần 10 năm cõng bạn tới trường giữa anh Hiếu và anh Minh ở Triệu Sơn – Thanh Hóa. Một ý chí nghị lực phi thường,1 tình bạn đẹp đầy cảm động như một câu chuyện cổ tích giữa đời thường. Tình bạn đẹp trong sách vở là những tình bạn lấy từ cuộc sống thực tế, trong đời thực, có rất nhiều tấm gương về tình bạn đẹp để chúng ta học tập. 1.0đ (Lưu ý: HS có thể lấy tấm gương khác về tình bạn để chứng minh) * HS cần phải: - Biết xây dựng tình bạn trong sáng, lành mạnh với các bạn trong lớp, trong trường và ở cộng đồng VD: 0.5đ - Tôn trọng và mong muốn xây dựng tình bạn trong sáng, lành mạnh VD: 0.5đ - Biết quý trọng những người có ý thức xây dựng tình bạn rong sáng lành 0.5đ
5. mạnh VD: Câu 5 * Tệ nạn xã hội: là hiện tượng xã hội bao gồm những hành vi sai lệch chuẩn mực xã hội, vi phạm đạo đức và pháp luật gây hậu quả xấu về mọi (2.0đ) mặt đối với đời sống XH. VD: 0.5đ * Tác hại của TNXH: Ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần và đạo đức con người; làm khánh kiệt kinh tế gia đình và đất nước; phá vỡ hạnh phúc gia đình; gây mất trật tự, an ninh xã hội; làm băng hoại giá trị đạo đức, 0.5đ truyền thống, suy thoái giống nòi dân tộc Các TNXH luôn có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Ma túy, mại dâm là con đường ngắn nhất làm lây truyền HIV/AIDS, một căn bệnh vô cùng nguy hiểm VD: * Trách nhiệm của công dân – học sinh phòng chống TNXH - Tìm hiểu nắm vững thực hiện nghiêm chỉnh quy định của pháp luật về phòng chống TNXH 0.25đ VD: - Tích cực tham gia các hoạt động phòng chống TNXH do nhà trường, địa phương tổ chức VD: 0.25đ - Biết cách tuyên truyền,vận động bạn bè tham gia, phòng chống tệ nạn XH 0.25đ VD: - Ủng hộ các quy định của pháp luật về phòng chống TNXH,tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật về phòng chống TNXH 0.25đ VD: Câu 6 - Tác hại của TNVK, cháy, nổ và các chất độc hại: Ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, gây ô nhiễm môi trường, tài nguyên bị (3.0đ) cạn kiệt, gây tàn phế, làm thiệt hại tài sản của cá nhân, gia đình và quốc gia, làm chết người 0.5đ VD: - Một số quy định của pháp luật: + Cấm tàng trữ, vận chuyển, buôn bán, sử dụng trái phép các loại vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại 0.5đ + Chỉ những cơ quan, tổ chức cá nhân được nhà nước cho phép mới được giữ, chuyên trở và sử dụng vũ khí, chất nổ, chất cháy, chất phóng xạ và chất độc hại. 0.5đ + Các cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm bảo quản, chuyên chở, sử dụng vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại phải được huấn luyện chuyên môn, có đủ phương tiện cần thiết và luôn tuân thủ các quy định về an toàn 0.5đ - Trách nhiệm của công dân học sinh: + Biết phòng chống TNVK, cháy, nổ và các chất độc hại trong cuộc sống hằng ngày. 0.25đ VD:
6. + Thường xuyên cảnh giác, đề phòng TNVK, cháy, nổ và các chất độc 0.25đ hại ở mọi lúc, mọi nơi. VD: + Có ý thức nhắc nhở mọi người đề phòng TNVK, cháy, nổ và các chất 0.25đ độc hại. VD: + Tố cáo những hành vi vi phạm, xúi giục người khác vi phạm các quy 0.25đ định của PL về chống TNVK, cháy, nổ và các chất độc hại VD: Câu 7 (HS diễn đạt dựa trên các ý cơ bản sau) 1. H rơi vào cạm bẫy ma túy vì: (3.0đ) - Do cha mẹ quá nuông chiều; thiếu ý thức tự chủ, không kiềm chế được 0.75đ bản thân; thích ăn chơi đua đòi; bị bạn bè xấu rủ rê lôi kéo 2. H đã có những suy nghĩ và hành động sai lầm là: Dùng thử ma túy cho 1.0đ biết, sử dụng ma túy để tỏ ra sành điệu và có thể dừng lại khi cần thiết, thường xuyên chích chung hê rô in với bạn bè để bày tỏ sự chân tình với bạn nghiện và để chứng tỏ bản lĩnh của mình Những suy nghĩ và hành động của H cho thấy H thiếu hiểu biết về tệ nạn xã hội đặc biệt là ma túy và căn bệnh HIV/AIDS. 3. Để không sa vào TNXH học sinh cần phải: 1.25đ - Thực hiện nghiêm chỉnh các quy định của PL về phòng chống các TNXH. - Sống giản dị, lành mạnh, tích cực rèn luyện thể dục thể thao, không uống rượu, đánh bạc, đua xe máy, hút thuốc lá, sử dụng ma túy, xem phim ảnh, băng hình đồi trụy biết bảo vệ bản thân và bạn bè, người thân không sa vào các TNXH - Phải có hiểu biết đầy đủ về tác hại của các TNXN (trong đó có ma túy và HIV/AIDS) - Tích cực tham gia các hoạt động phòng chống TNXH do nhà trường và địa phương tổ chức